Właściwie w którym momencie zaczyna się Msza święta?

Właściwie w którym momencie zaczyna się Msza święta?
(fot. shutterstock.com)

Nie, to nie jest kolejny tekst o tym, do którego momentu można się spóźnić na Mszę. To jest tekst o bardzo szczególnej chwili, której pewnie nie zauważasz.

Dwa tygodnie temu podpowiadałem, jak wybrać odpowiednią pozycję w czasie Mszy. Tekst znajdziesz TUTAJ. To ważne, ponieważ każda pozycja ma swoje odpowiednie znaczenie i uzasadnienie. Pozostałe dwa materiały, które opisują moment przyjścia do kościoła (wraz z instrukcją obsługi kropielnicy) oraz krótki czas bezpośrednio przed Mszą, znajdziesz TUTAJ i TUTAJ.

Dzisiaj będzie o tym, kiedy Msza się zaczyna, bo ma ona bardzo konkretny moment, który jest absolutnie pierwszy, a często po prostu go nie zauważamy.

Po co właściwe to całe śpiewanie?

DEON.PL POLECA

Odpowiedź na powyższe pytanie jest prosta i złożona (wiem, nigdy nie może być zbyt łatwo). Wersja prosta jest taka, że Msza rozpoczyna się w momencie, kiedy zabrzmią pierwsze akordy tzw. "pieśni na rozpoczęcie", wersja skomplikowana, że początek Mszy to zestaw kilku konkretnych gestów. I jest jeszcze wersja alternatywna, z której wynika, że Msza rozpoczyna się w momencie przekroczenia progu świątyni (o tym napiszę innym razem).

Skupmy się jednak na wersji prostej, czyli pieśni na wejście. Czasem rozpoczyna się ona wraz z wejściem księdza i ministrantów, niekiedy trochę wcześniej. Niezależnie od tego sygnalizuje fakt, że Msza właśnie się rozpoczyna, że to jest ten moment, w którym trzeba szczególnie wytężyć swoją uwagę.

Więcej o pieśni na wejście mówi ks. Sławomir Sosnowski:

Pieśń na wejście bardzo jasno pokazuje, że jesteśmy wspólnotą, która mówi jednym głosem. Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego wymienia cztery jej cele: zaznaczenie początku celebracji liturgicznej, pogłębienie jedności zgromadzenia, skierowanie myśli wiernych na tajemnicę okresu liturgicznego lub święta, towarzyszenie procesji kapłana i asysty.

Szczegóły podaje OMWR w numerze 47-48:

"Po zgromadzeniu się ludu, kiedy kapłan wraz z diakonem i usługującymi udaje się do ołtarza, intonuje się śpiew na wejście. Śpiew ten rozpoczyna celebrację, umacnia jedność zgromadzonych, wprowadza ich umysły w przeżywanie misterium okresu liturgicznego lub święta oraz towarzyszy procesji kapłana i usługujących. Śpiew na wejście wykonuje na przemian schola i lud albo kantor i lud, albo sam lud, albo sama schola. Można wykonywać antyfonę z psalmem podane w Graduale Rzymskim lub w Graduale zwykłym, albo też inny zgodny z czynnością świętą, z treścią dnia lub okresu liturgicznego śpiew, którego tekst został zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu. Jeśli na wejście nie wykonuje się śpiewu, antyfonę podaną w Mszale recytują wierni lub niektórzy z nich albo lektor. W przeciwnym razie odmawia ją sam kapłan, który może ją także przystosować, ujmując w formie wstępnej zachęty (por. nr 31)".

Tyle prawo i liturgiczne przepisy, ale podchodząc praktycznie do sprawy zauważamy, że śpiew na początku, w którym aktywnie uczestniczymy, dodaje jakby odwagi, wprowadza w nastrój, sprawia, że zżywamy się z miejscem i czasem, który aktualnie trwa.

Dlaczego ksiądz wchodzi głównym wejściem?

Może zdarzyć się tak, że czekasz, aż Msza się rozpocznie, tymczasem niespodziewanie ksiądz wraz z ministrantami zjawia się w najmniej oczekiwanym miejscu, czyli wchodzi głównym wejściem. Co więcej, robi to w uroczystej formie, z krzyżem, świecami i ewangeliarzem. O co chodzi? Trafiłeś właśnie na procesję wejścia.

Nie każda Msza zaczyna się w taki sposób, jedynie na uroczystych liturgiach możemy spotkać się z tym konkretnym zachowaniem księży i całej służby liturgicznej. Są jednak kościoły, gdzie procesja występuje na każdej Mszy lub choć jednej w ciągu dnia.

Wspomniane Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego o procesji mówi w punktach 210 i 211:

"210. Kiedy wszystko zostanie przygotowane, odbywa się jak zwykle procesja przez kościół do ołtarza. Kapłani koncelebrujący idą przed głównym celebransem. 211. Po  przybyciu do  ołtarza koncelebransi i  główny celebrans, oddawszy ołtarzowi głęboki ukłon, całują go  na  znak czci, a  następnie udają się na  wyznaczone miejsca. Główny celebrans, stosownie do  okoliczności, okadza krzyż i ołtarz, po czym udaje się na miejsce przewodniczenia".

Jak widać, procesja na wejście ma kilka etapów: wejście, skłon, okadzenie, etc. Dlatego trudno powiedzieć, że Msza rozpoczyna się w jednym momencie. Cała procesja jest znakiem, że rozpoczyna się coś ważnego. Dlatego wcześniej pisałem o "wersji skomplikowanej".

Jakie jest znaczenie samej procesji? Przede wszystkim wskazuje ona, że wszyscy chrześcijanie zmierzają w jednym kierunku, którym jest Chrystus. Nasze życie jest drogą, zmianą, przechodzeniem z miejsca do miejsca w kierunku domu, którym jest spotkanie z Bogiem. "Procesja wejścia jest znakiem liturgicznym, przejściem od świata zewnętrznego do świata sacrum. Symbolicznie biorą w niej udział wszyscy wierni - mimo, że większość stoi, to jednak część idąca w procesji jest symbolem pielgrzymującego ludu" - wyjaśnia ks. Sosnowski.

Interesująco kwestię procesji tłumaczy poniższe wideo:

Co mam zrobić w jednym i drugim przypadku?  

Podsumowując, Msza rozpoczyna się albo wraz z pierwszymi taktami pieśni na wejście, czyli pierwszej pieśni, jaką zaintonuje i zaśpiewa organista albo wraz z procesją na wejście, która jest złożonym znakiem liturgicznym.

W pierwszym przypadku śpiewaj i włącz się aktywnie w to, co się dzieje. W przypadku procesji, wstań, obserwuj, jak zmierza w kierunku ołtarza, jeśli w jej czasie wykonywany jest śpiew, śpiewaj.

Oba te momenty są ważne i nie należy ich lekceważyć. Pozwalają dobrze i solidnie przygotować się na to, co nastąpi za kilka chwil.

Cykl o liturgii na DEON.pl

Michał Lewandowski - dziennikarz DEON.pl, publicysta, teolog. Prowadzi autorskiego bloga "teolog na manowcach" oraz fotograficzny projekt "Bardzo brzydkie zdjęcia"

Dziennikarz, publicysta, redaktor DEON.pl. Pisze głównie o kosmosie, zmianach klimatu na Ziemi i nowych technologiach. Po godzinach pasjonują go gry wideo.

Tworzymy DEON.pl dla Ciebie
Tu możesz nas wesprzeć.
ks. Piotr Karpiński

Jak nadać swojemu życiu sensowny kierunek?

Próbujesz iść do przodu, ale ciągle stoisz w miejscu? Chcesz wziąć odpowiedzialność za swoje życie, ale lęk Cię powstrzymuje? Nie wierzysz w swoje możliwości? Pragniesz odporności na presję otoczenia,...

Skomentuj artykuł

Właściwie w którym momencie zaczyna się Msza święta?
Wystąpił problem podczas pobierania komentarzy.
Nikt jeszcze nie skomentował tego wpisu.