Pobożność i nauka kluczem do świętości – św. Józef Kalasancjusz

Był wizjonerem i jest uważany jest za twórcę powszechnego, dostępnego dla wszystkich szkolnictwa. Założył zakon, pijarów, którego charyzmatem jest prowadzenie szkół. Józef Kalasancjusz dbał, aby jego współbracia na niwie edukacyjnej działali profesjonalnie i z zaangażowaniem. To miała być ich droga do świętości. I dlatego, oprócz zwykłych dla zakonników ślubów ubóstwa, posłuszeństwa i czystości, składali też specjalny ślub bezinteresownej troski o nauczanie i wychowanie dzieci i młodzieży. 25 sierpnia Kościół wspomina św. Józefa Kalasancjusza, założyciela pijarów.

Szkoły katolickie i ich znaczenie dla Kościoła - na przykładzie USA

Kościół

Urodził się w Peralta de la Sal w Hiszpanii 31 lipca 1556 roku. Pochodził ze szlacheckiego rodu. Do szkół uczęszczał w Estadilla, w Lleidzie, w Huesca i w Walencji. W roku 1583 przyjął święcenia kapłańskie. Pracował jako duszpasterz w Barbastro, Urgel i Tremp, a także w administracji kościelnej.

Podróż do Rzymu w 1592 roku odmieniła jego życie. Towarzyszył wtedy kardynałowi Markowi Colonnie. Postanowił zostać we Włoszech i nigdy już nie wrócił do Hiszpanii.

Niedługo potem poznał grupę młodych kapłanów. Założyli oni bractwo i chcieli angażować się w nauczanie religii dzieci i dorosłych. Józef szybko zorientował się, że ich działania były zbyt dorywcze i okazyjne. Odłączył się od nich i postanowił, że będzie katechizował w mniejszym zakresie, ale bardziej metodycznie i stabilnie.

Modlitwa do Anioła Stróża

Na Zatybrzu w Rzymie spotykał wiele ubogich dzieci. Nie uczęszczały do szkoły i niejednokrotnie były też porzucone. Dlatego w 1597 roku, w zakrystii kościoła św. Doroty otworzył ‘Szkołą Pobożną’, pierwszą na świecie szkołę publiczną. Miał dwa cele. Po pierwsze, chciał, żeby najuboższa i najbardziej zaniedbana młodzież mogła zdobyć bezpłatnie wykształcenie. Po drugie, chciał ich tą drogą poprowadzić do prawdziwego doświadczenia wiary.

Można się domyślać, że często musiał najpierw ich nakarmić, albo nawet dać im dach nad głową. Rozpoczął w ten sposób zupełnie nowy etap swego życia i nową drogę do świętości. Po latach sam wyznał: „znalazłem w Rzymie lepszy sposób służenia Bogu – pomaganie biednym dzieciom i nie poniecham tego za nic w świecie”.

Św. Józef Kalasancjusz SP - Felix Ivo Leicher, Public domain, via Wikimedia CommonsPotrzeby okazały się ogromne i Józef szybko się przekonał, że nie może im sprostać sam. Oddał swoje dzieło papieżowi Pawłowi V i pod jego egidą powołał w 1617 roku ‘Zgromadzenie Pawłowe dla Ubogich Matki Bożej od Szkół Pobożnych’. Następny papież, Grzegorz XV w 1621 roku zatwierdził pijarów jako zakon o ślubach uroczystych. O. Józef został pierwszym generałem zgromadzenia i złożył uroczyste śluby zakonne.

Józef Kalasancjusz jest powszechnie uważany za twórcę szkolnictwa powszechnego. Marzyła mu się szkoła dla wszystkich, bezpłatna, dająca szeroką i wszechstronną wiedzę. Wierzył w młodych ludzi, ich potencjał. Był przekonany, że mogą się wszechstronnie rozwinąć poprzez otrzymane wychowanie i wykształcenie. Takiego ducha tchnął w swoich naśladowców. O. Józef chciał, by jego współbracia z pasją poświęcili się szkole, nauczaniu, wychowaniu uczniów, i by czynili to bezinteresownie. Profesjonalizm nauczyciela i zaangażowanie wychowawcy, to najważniejsze wyróżniki edukacyjnej wrażliwości i duchowości pijarów.

Siedem słów. Modlitwa papieża Franciszka do Serca Jezusowego

Dla O. Józefa sakrament pojednania był uprzywilejowanym narzędziem refleksji nad sobą i poprawy swego życia. W szkołach pijarów zniesiono kary cielesne, choć były wtedy powszechne. Istotna była też darmowość nauczania. Istota systemu edukacyjnego o. Józefa to hasło: ‘Pobożność i nauka’. Tego ducha przekazał swoim naśladowcom.

5 rzeczy, które możesz zrobić dla siebie, gdy twoje dziecko wraca jutro do szkoły

Styl życia

Józef Kalasancjusz zmarł 25 sierpnia 1648 roku. Pozostawił po sobie około 5 tysięcy listów. Beatyfikował go Benedykt XIV, a kanonizował w roku 1767 Klemens XIII. Św. Józef Kalasancjusz jest patronem wszystkich katolickich szkół podstawowych. W ikonografii ukazywany jest w habicie zakonnym. Jego atrybuty to: lilia, księga i pióro pisarskie.