Święci prarodzice – Adam i Ewa

24 grudnia w liturgii wspominamy prarodziców, Adama i Ewę. Znamy ich przede wszystkim z opowieści biblijnej w pierwszych rozdziałach Księgi Rodzaju. Tam dowiadujemy się o ich stworzeniu, szczęśliwym życiu, ale też o grzechu i wygnaniu z raju. Biblia nie opisuje ich późniejszych losów. Pojawia się natomiast wiele wschodnich legend, zarówno żydowskich jak i muzułmańskich. O ich dalszych dziejach opowiada także bogata literatura apokryficzna.

Skąd Adam i Ewa mieli wiedzieć, co jest złe?

Duchowość

Co prawda Martyrologium Rzymskie, oficjalny wykaz świętych i męczenników Kościoła Katolickiego nie wspomina o nich, to jednak inne wykazy nazywają ich wprost świętymi. Nie kwestionują tego także pisarze kościelni.

Kto obchodzi imieniny 24 grudnia? - sprawdź

Adam to praojciec ludzkości. Znaczenie jego imienia nie jest znane. Uważano, że Adam oznacza ‘czerwony’, jako że pierwszy człowiek miał być ulepiony z czerwonej gliny. W czasach obecnych imię to wywodzi się raczej z sumeryjskiego ada-mu ‘mój ojciec’, albo z hebrajskiego adhamah ‘ziemia’, co by znaczyło ‘człowiek z ziemi powstały, do ziemi wróci’. W Biblii imię to oznacza zarówno jednostkę, jak i cały rodzaj ludzki.

Ewa to pramatka całej ludzkości. Znaczenie imienia wywodzi się z hebrajskiego hawwa ‘dająca życie, matka’. Tak ją nazwał Adam, pierwszy człowiek, o czym opowiada nam Księga Rodzaju.

Modlitwa o opiekę św. Antoniego

Opis biblijny ukazuje pierwszych ludzi przebywających w stanie szczęśliwości. Są święci. Ich ciała nie podlegają cierpieniom ani śmierci. Mają światły rozum i wolną wolę. Przebywają przyjaźnie w obecności Boga. Wszystko, co mają i kim są, otrzymali z Jego ręki.

W opisie biblijnym Bóg wystawia ich na próbę obrazowo ukazaną jako zakaz jedzenia owocu z drzewa poznania dobra i zła. Pierwsi rodzice upadają, popełniają grzech i w konsekwencji tracą przywilej przebywania w raju. Bóg zapowiada im jednak przyjście Zbawiciela.

Adam i Ewa w raju - Jl FilpoC, CC BY-SA 4.0 www.creativecommons.org, via Wikimedia CommonsPo opuszczeniu Edenu Adam musi ‘pracować i w pocie czoła zdobywać swój chleb powszedni’. Ewa będzie w bólach rodzić i na obydwoje spadną także inne konsekwencje popełnionego grzechu. Z opisów biblijnych wolno nam jednak wnosić, że Adam po opuszczeniu raju nie był ani buntownikiem, ani też nie uległ desperacji. ‘Był wierzącym i skruszonym’.

Księga Mądrości wprost stwierdza, iż Adam został ‘wyprowadzony z upadku’. Pismo święte nie mówi, że Adam i Ewa zostali zbawieni, ale nie wątpią o tym późniejsi badacze Biblii i ojcowie Kościoła. Św. Augustyn zauważa w jednym ze swoich listów, że wnikając w sens biblijnych wypowiedzi, nie można wątpić, iż Adam rzeczywiście dostąpił zbawienia. Podobnie uważali też inni ojcowie Kościoła, jak też wielu późniejszych teologów.

Tę modlitwę Jan Paweł II odmawiał codziennie aż do śmierci

Pismo apokryficzne Życie Adama i Ewy, pochodzące z pierwszego wieku, wskazuje, że po wypędzeniu z raju prarodzice surowo pokutowali. Ewa zanurzyła się na 37 dni w wodach rzeki Tygrys, Adam z kolei przez 40 dni nie wychodził z rzeki Jordan. Wypływało to z przekonania, że wody obu tych rzek posiadały właściwości oczyszczające.

O przebaczeniu i ponownej przychylności Boga dla Adama świadczy też jego wiek życia, 930 lat, a długowieczność zawsze była znakiem Bożego błogosławieństwa. Kościół łaciński, inaczej niż wschodni, długo nie oddawał publicznej czci Adamowi i Ewie. Termin 24 grudnia został przyjęty pod wpływem chrześcijańskiego wschodu.

Dziś święto prarodziców Adama i Ewy

Ks. Halik: Chrześcijańskość Bożego Narodzenia nie polega tylko na stawianiu szopek, śpiewaniu kolęd

Wiara

Starożytne przekonanie mówi, że Adam został pochowany w dolinie Hebronu, a nawet na samej Kalwarii. Stąd późniejsze przeświadczenie, że krople Krwi Chrystusa spływały z krzyża na ‘wyschniętą czaszkę Adama’. W ikonografii Adam i Ewa ukazywani są najczęściej w scenach biblijnych stworzenia, przebywania w ogrodzie Eden, grzechu i wypędzenia z raju. Ich atrybutami są: baranek, kłos i łopata – symbole trudu i troski o pożywienie.