Wielka Sobota krok po kroku. Duchowy przewodnik po dniu ciszy grobu i radości ze zmartwychwstania

Wielka Sobota dzień, w którym smutek śmierci przemienia się w radość zmartwychwstania. Co się dzieje w tym dniu? O czym nie możemy zapomnieć? Jak duchowo przeżyć Wielką Sobotę? 

Przygotowaliśmy dla was mały przewodnik, który krok po kroku zainspiruje do przeżywania tajemnicy Wielkiej Soboty.

Zacznij dzień od wdzięczności

Wielka Sobota zaczyna się ciszą. Ale to nie jest martwa cisza rozpaczy. Ta cisza jest jak zasłona, która skrywa przed naszymi oczami rzeczy tajemnicze. W tej ciszy bardzo wiele się dzieje.

Zacznij dzień od wdzięczności. Za to, co się wczoraj dokonało: za jedyną śmierć, która mogła sprawić, że otworzą się bramy nieba. Za cierpienie, które było przyjęte z miłości, po to, żeby uwolnić nas od ciężkiego brzemienia naszych grzechów, zamykających drogę do pełni laski i miłości. Bóg jest hojny w tym, co nam daje. Nie potrafi inaczej. Uczyń wdzięczność sednem Twojej porannej modlitwy.

Pozwól ciszy trwać.
Nie daj się rozpraszać przez wszystkie niepilne i nieważne rzeczy, które walczą o twoją uwagę. Zostaw na boku wiadomości i media społecznościowe. Nie bój się, że coś cię ominie. Daj sobie szansę na milczenie, na spokojne zanurzenie się w codzienności i spróbuj doświadczyć w niej piękna misterium.

Niech pomoże ci myśl, że liturgia wciąż trwa – ta sama, która rozpoczęła się w Wielki Czwartek. Czy jemy, czy pijemy, czy cokolwiek innego czynimy – jesteśmy w niej zanurzeni i otoczeni łaską. Rób to, co konieczne i czego życie od ciebie wymaga, w skupieniu i spokoju. Rozmawiaj z Bogiem: mów Mu o emocjach, jakie przeżywasz.

Co w Wielką Sobotę robił Pan Jezus?

Czy leżał w grobie? Nie, nie odpoczywał, choć był zmęczony trudem śmierci. Robił rzeczy tajemnicze i piękne: otwierał drzwi nieba. Zstąpił do piekieł – tak mówimy: poszedł odnaleźć wszystkich, którzy w krainie śmierci czekali na Jego wkroczenie z mocą. I wyzwolenie z grobu. I otworzenie nieba.

Poświęcenie pokarmów

To tradycja Wielkiej Soboty: przynosimy do pobłogosławienia koszyczki pełne jedzenia. Czy jest sens kłócić się o czekoladowego zająca, który nie ma żadnego biblijnego ani paschalnego uzasadnienia? Może lepiej z wdzięcznością popatrzeć na to, co możemy przynieść do poświęcenia – to, co symboliczne: chleb przypominający o mannie, baranka przypominającego o Jezusie, jajka mówiące o nowym życiu, wszystkie te jadalne przypomnienia o tym, że Bóg jest dobry i nigdy nie opuszcza tych, którzy Mu ufają?

Przygotuj ten koszyczek z radością. Uciesz się tymi, którzy może na co dzień nie zjawiają się w kościele, ale dziś przyszli. Pomyśl o tych, którzy tak długo czekali na Jezusa i dziś zostali przez Niego wyzwoleni z więzów śmierci. Może ta historia wydarza się w czyimś sercu na twoich oczach?

Co możesz zrobić, by głębiej wejść w przeżywanie Wigilii Paschalnej?

Jeśli masz taką możliwość, przypomnij sobie (albo poznaj, jeśli jej nie znasz) historię żydowskiej Paschy. Przed tobą liturgia pełna wymownych symboli, przemawiająca do zmysłów, ułożona tak, by wciągnąć cię w wydarzającą się właśnie historię: nie bądź tylko biernym obserwatorem.

Zajrzyj na adorację. Spędź kwadrans w ciszy z tajemnicą śmierci, która nie jest końcem życia, ale tylko jego zmianą. Nie żałuj czasu, nawet, jeśli masz dziś długą listę rzeczy do zrobienia.

Przygotuj świecę – będzie potrzebna do odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych.

Światło, które rozprasza każdy nasz mrok

Wigilia Paschalna ma zaczynać się po zachodzie słońca – i na szczęście w większości parafii tak właśnie się dzieje. Ognisko rozpalone przed wejściem do kościoła lśni blaskiem i sypie iskry: to początek liturgii światła. Można ją przegapić, jeśli ustawimy się od razu w kościelnej ławce – a może szkoda, choć czekanie w ciemności na rozwój wydarzeń ma swoją wymowę.  

Od poświęconego ognia celebrans zapala paschał: to woskowa, duża świeca, symbolizująca zmartwychwstałego Jezusa. To na nim kapłan rysuje krzyż i wbija w niego pięć czerwonych gwoździ – symbol pięciu ran Chrystusa. A później w procesji Paschał jest uroczyście wnoszony do pogrążonego w ciemności kościoła. Zgromadzeni w środku wierni zapalają od Paschału swoje świece po śpiewanym przez księdza wezwaniu: „światło Chrystusa!”

Gdy kościół wypełni się już blaskiem świec, zaczyna się uroczysta wielkanocna pieśń: Exultet, sławiący zwycięstwo Chrystusa. Tak, właśnie zaczęła się Wielkanoc…

Ile czytań czeka na podczas sobotniej liturgii?

Na Wigilię Paschalną – najbardziej uroczystą liturgię w ciągu całego roku – Kościół przygotowuje do wyboru aż osiem czytań, opowiadających historię zbawienia od stworzenia świata: historię, której jesteśmy częścią. Pomiędzy czytaniami śpiewamy pieśni i psalmy, a Ewangelia opowiada o kobietach, które w wielkanocny poranek odkryły, że grób Jezusa jest pusty. Przed Ewangelią słyszymy po wielkopostnej przerwie uroczyste „Alleluja”.

Odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych i chrzest

Po homilii następuje poświęcenie wody, która będzie służyć do sakramentu chrztu, i czas uroczystego odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych. Właśnie po to przynosimy do kościoła świece. Ten moment jest też opatrzony specjalną łaską: odnowienie przyrzeczeń pozwala nam w Wielką Sobotę uzyskać odpust zupełny (pod zwykłymi warunkami). To też moment, w którym udziela się chrztu, jeśli do wstąpienia do wspólnoty Kościoła przygotowywali się dorośli (lub czasem także dzieci).

Najbardziej uroczysta Eucharystia w roku

Wigilia Paschalna kończy się uroczyście sprawowaną Eucharystią. Dlaczego warto w niej wziąć udział? Bo dobrze przygotowana liturgia Wigilii Paschalnej jest mocnym duchowym przeżyciem, które odświeża naszą wiarę i przynosi łaskę radości – o ile zdecydujemy się ją przyjąć.

Świętowanie Wigilii Paschalnej kończy się procesją rezurekcyjną, choć w wielu parafiach procesja jest przeniesiona na niedzielny poranek.

A co, jeśli nie możesz uczestniczyć w liturgii?

Jeśli udział w liturgii Wigilii Paschalnej jest poza twoim zasięgiem – nic nie stoi na przeszkodzie, by uroczyście świętować Zmartwychwstanie w Wielkanoc. By jednak Wielka Sobota nie pozostała pusta i smutna, możesz też zrobić następujące rzeczy.

Rozważaj Ewangelię i czytania z dnia. Poświęć czas na spokojne przeczytanie na głos czytań proponowanych na liturgię. Pozwól się prowadzić przez kolejne cuda, które czynił Bóg od stworzenia świata.

Odmów jedną z godzin brewiarzowych. Liturgia godzin, oparta przede wszystkim na psalmach, pomaga się modlić, wyrażać przed Bogiem swoje emocje i zanurzać się w głębi dnia, który przeżywasz. Jeśli potrafisz, sięgnij po jej teksty – one poprowadzą cię przez dzień.

Odpraw liturgię domową. Jak to zrobić, podpowie Ci nasz krótki poradnik dostępny pod tym linkiem.

Dobrego świętowania tego, co najważniejsze!