Jak moje dziecko może nauczyć się wypoczywać?

Odruchowo chciałoby się zapytać: „Jak to?! Trzeba się uczyć wypoczywać?!”. Jednak po chwili zastanowienia dochodzimy do wniosku, że to jednak nie jest takie proste... Bo bezczynność i nicnierobienie to jeszcze nie jest wypoczynek... Dzieci trzeba nauczyć, w jaki sposób powinny regenerować siły, jak należy organizować czas wolny... Snucie się po domu, wałęsanie się z kąta w kąt, bezmyślne gapienie się w telewizor... może jeszcze bardziej zmęczyć niż zrelaksować... Chyba każdy rodzic słyszał nie raz: „Ja się nudzę”.

Ale tak być nie musi. Nasza publikacja podpowie wszystkim opiekunom, co trzeba zrobić, by dzieci mogły przyjemnie wypoczywać, by popołudnia, weekendy czy wakacje stały się niezapomnianymi chwilami, po których maluchy z radością i z nowym zapałem powrócą do swoich codziennych obowiązków... Uśmiechnięte i szczęśliwe!

Spokój i relaks pomagają w radzeniu sobie z kłopotami dnia powszedniego. Wypoczęte dzieci lepiej radzą sobie z kolejnymi etapami rozwoju, w tym z rozpoczęciem nauki w szkole. Ogólnie, łatwiej im przychodzi reagowanie na trudne i wyjątkowe sytuacje.

Dobry start do szkoły

Dla dziecka w wieku przedszkolnym przejście do szkoły jest bardzo poważnym wymaganiem. Musi sobie poradzić z wieloma zmianami: trzeba codziennie wcześnie wstawać, należy odrabiać lekcje popołudniu, a na zabawę pozostaje niewiele czasu. W czasie zajęć szkolnych trzeba bardzo uważać, myśleć i trzeba się zgłaszać - w przedszkolu było zupełnie inaczej.

Szkoła dla dziecka oznacza konieczność koncentracji i spełniania wymagań. Ostatecznie dziecko musi się najpierw nauczyć mówić głośno i wyraźnie przed publicznością. Ciągle jest napominane, że trzeba siedzieć cicho, musi sobie radzić z rywalizacją w klasie. Szybko okazuje się, że inni popełniają mniej błędów, albo lepiej sobie radzą z czytaniem. Niektórzy starzy przyjaciele znikają z otoczenia, trzeba więc nawiązać nowe kontakty. I wreszcie trzeba spotykać się też z dziećmi starszymi, które lubią denerwować maluchy. Wszystkie te sytuacje może nasze dziecko pokonać, jeżeli potrafi dojść do równowagi, gdy potrafi zdystansować się i nabrać nowych sił.

Wspieranie umiejętności uczenia się i zapobieganie problemom w nauce i z koncentracją uwagi

Podstawowa zasada brzmi: dziecko wypoczęte potrafi się lepiej koncentrować, ma bardziej otwarty umysł na nowe treści i ma lepszą pamięć. Wymagania szkolne niosą ze sobą konieczność koncentrowania się na sprawach ważnych. Udaje się to tym lepiej, im bardziej dziecko potrafi się samodzielnie w krótkim czasie zrelaksować.

Relaks nie jest jednak cudownym środkiem. Wprawdzie może chronić przed powstaniem problemów w nauce lub koncentracji, należy jednak dodać, że nie można za pomocą wyciszenia i odpoczynku rozwiązać już istniejących problemów w nauce.

Dlaczego moje dziecko powinno umieć się relaksować

Wyciszenie i rozluźnienie należą do podst­wowych potrzeb człowieka. Dla naszych dzieci, ale i dla nas, rodziców, są to stany zbawienne i wzmacniające fizyczne i psychiczne zdrowie. Specjalne ćwiczenia rozluźniające mogą to regeneracyjne działanie jeszcze spotęgować. Relaks może mieć wieloraki wpływ na nasze dziecko:

Dziecko, które potrafi wypocząć łatwiej dochodzi do równowagi zewnętrznej i jest. bardziej pewne swoich emocji, mniej zdenerwowane i pobudzone. Wykazuje więcej radości życia i ma większe zaufanie do siebie. Takie dziecko łatwiej nawiązuje kontakty z innymi dziećmi, szanuje je, chętnie uczestniczy we wspólnej zabawie. Fizyczne i psychiczne rozluźnienie mają pozytywny wpływ na rozwój osobowości i wzmacniają poczucie własnej wartości.

Metody relaksacyjne mogą pomóc Twojemu dziecku lepiej zrozumieć samego siebie. Wzrasta umiejętność kontrolowania własnego ciała i zaufanie do samego siebie. Poza tym wiele ćwiczeń relaksacyjnych wpływa na wrażliwość zmysłową. Dzieci uczą się w bardziej zróżnicowany sposób odbierać sygnały z otoczenia. Dowiadują się, co to znaczy „przyglądać się czemuś uważnie", zauważać, co się dookoła i z nimi samymi dzieje. W końcu ćwiczenia rozluźniające wpływają pozytywnie na rozwój twórczego myślenia i fantazji.

Wymagania, z jakimi nasze dzieci są codziennie konfrontowane, są bardzo różne i bardzo złożone.

Przecież jeszcze dzisiaj przypominamy sobie doskonale, jak trudne to były dla nas sytuacje w dzieciństwie, gdy zajmowaliśmy w zawodach dopiero trzecie miejsce, gdy nie otrzymaliśmy zaproszenia na przyjęcie urodzinowe, gdy nie wolno nam było się bawić, lub gdy ciągle nam ktoś dokuczał. Zdania: „Jesteś jeszcze za mały", „Nie masz ładnych ubrań" wywołują lęk i złość, smutek i niechęć. Tego rodzaju negatywne uczucia są, mają łagodniejszy wymiar i łatwiej dziecku sobie z nimi poradzić.

Żyjemy w społeczeństwie opartym na wiedzy, w tzw. erze nadmiaru informacji ,co jest powiązane z silnym rozwojem technologii w mediach i przekazywaniem ogromnej ilości informacji w formie słowa i obrazu: telewizja i video, komputer, gry komputerowe i płyty CD różnego rodzaju. Do tego dochodzi wzrastające obciążenie hałasem.. A poza tym nasze dzieci stają się niepostrzeżenie ofiarami naszego społeczeństwa nastawionego na konsumpcję. Nadmiar zabawek oferowanych na rynku, przeładowane pokoje dziecięce nie dają dziecku wytchnienia. Ogrom tych wrażeń i bodźców tylko wtedy mogą nasze pociechy „przerobić" wspólnie z nami, gdy zorganizujemy celowe fazy odpoczynku i „wyłączenia się" ze świata zewnętrznego,

Dość często dzieci w wieku przedszkolnym przeżywają nerwowy, niespokojny dzień wypełniony wieloma zadaniami i obowiązkami. A do tego koniecznie należy zorganizować wizyty u przyjaciół, a następnie rewizyty. Na relaks i wypoczynek lub po prostu na „słodkie nicnierobienie" nie starcza już czasu.

Już rezygnacja z niektórych terminów, wprowadzenie nieplanowanych zadań może być wielką ulgą. Zmniejszając działanie hormonu stresu i likwidując napięcia wpływamy na zwiększenie oddziaływania ćwiczeń relaksacyjnych i rytuałów zmierzających do odpoczynku.

Tak jak dorośli, również dzieci muszą być gotowe na nowe sytuacje i zmiany. Już małe dzieci muszą sobie często radzić z poważnymi sytuacjami kryzysowymi: przeprowadzką, rozwodem rodziców, urodzinami siostrzyczki: „Czy mama i tata będą mnie teraz tak samo kochać jak wcześniej?" A gdy jeszcze dziadkowie zachorują, a rodzice muszą walczyć o miejsce pracy, pozostawia to w psychice dziecka naturalne ślady. Oczywiście ćwiczenia relaksacyjne nie rozwiążą tych problemów. Ale jeśli Twoje dziecko nauczy się relaksować, będzie potrafiło w takich trudnych chwilach znaleźć spokój i ukojenie. Pokonanie kryzysu przychodzi wówczas łatwiej, a dziecku w takich sytuacjach przychodzą do głowy czasami dobre rozwiązania.

Relaks pomaga w zapobieganiu takim chorobom, jak ból głowy, alergie lub problemy ze snem. System odpornościowy otrzymuje w ten sposób wsparcie, dziecko rzadziej choruje. Wypoczynek chroni także przed problemami duchowymi i zapobiega niepokojowi, agresji, lękom i brakowi motywacji. Dziecko, które potrafi odpoczywać, jest psychicznie i fizycznie silniejsze.

Podsumowanie: Relaks jest jednym z ważnych czynników udanego startu do szkoły. Regularny odpoczynek wspiera zdolność koncentracji i umiejętność uczenia się. Dziecko jest emocjonalnie bardziej zrównoważone, lepiej sobie radzi z nowymi zadaniami i potrafi znaleźć w nowym świecie „oazy spokoju". Wypoczynek wpływa na rozwój osobowości i zapobiega chorobom.

Drodzy rodzice

Rozdział 1

Czy moje dziecko potrafi odpoczywać?

Rozdział 2

Umiejętność organizacji dobrego odpoczynku gwarancją bezpiecznego startu w szkole

Rozdział 3

Relaks - co trzeba wiedzieć na ten temat

Rozdział 4

Jak mogę moje dziecko nauczyć odpoczywać? Praktyczne ćwiczenia

Rozdział 5

A jak jest z Tobą? Relaks w codziennym życiu rodziny

Karin Schleider

Wydawnictwo „Jedność”

Kielce 2009