Kiedy księża mają kryzysy

Na tle tej bogatej literatury klinicznej i poradnikowej, kryzysy duchownych to temat tabu. Pozycją godną zauważenia dla każdej osoby zainteresowanej problemami księży będzie więc książka ks. dr hab. Zdzisława Kroplewskiego, teologa i psychologa, która wyrosła z doświadczeń bycia rektorem i formatorem seminaryjnym oraz z udzielania pomocy duchowej i psychologicznej księżom przeżywającym różne trudne momenty w życiu.

Z własnych doświadczeń i obserwacji wiemy, że szczególnie trudnymi momentami w życiu są sytuacje, które nazywamy kryzysowymi. Charakteryzuje je silne napięcie emocjonalne, poczucie bezradności wobec problemu, który wywołał zachwianie równowagi adaptacyjnej, a który oceniany jest jako ważny, krótkotrwały rozstrój psychiczny, i brak dostatecznego oparcia i pomocy u osób najbliższych. Pojęcie „kryzys” ma wiele wyjaśnień i liczne zastosowania praktyczne. Psycholodzy i psychiatrzy poświęcili wiele miejsca kryzysom oraz sposobom radzenia sobie z nimi.

Na tle tej bogatej literatury klinicznej i poradnikowej, kryzysy duchownych to temat tabu. W prasie nie brakuje doniesień o problemach księży, ale najczęściej skupiają się one na „sensacyjnej” bądź skandalizującej stronie ich kryzysów. Często jest to zagadnienie ideologizowane zarówno przez media jak i przez różne grupy wewnątrz Kościoła. Pozycją godną zauważenia dla każdej osoby zainteresowanej problemami księży będzie więc książka ks. dr hab. Zdzisława Kroplewskiego, teologa i psychologa, prof. Uniwersytetu Szczecińskiego, która wyrosła z doświadczeń bycia rektorem i formatorem seminaryjnym oraz z udzielania pomocy duchowej i psychologicznej księżom przeżywającym różne trudne momenty w życiu.

W książce znajdziemy omówienie głównych kryzysów kapłańskich, ich źródeł, rodzajów, sposobów przeżywania, a także ich rozwiązywania i udzielania pomocy. Nie ma tu miejsca na polemikę z Autorem w sprawie oceny badań socjologicznych nad źródłami i przyczynami kryzysów tożsamości kapłańskiej polskich księży. Kroplewski przywołuje wyniki badań prof. Józefa Baniaka, ale się wobec nich dystansuje ze względu na ich metodologię. Zainteresowanych odsyłam do najnowszych publikacji profesora Baniaka, który odpiera te zarzuty. Na podstawie własnych analiz psychologicznych i wniosków z obserwacji kapłańskiego życia ks. Kroplewski wyszczególnił następujące kryzysy duchownych: kryzys drogi, kryzys wierności powołaniu, kryzys celibatu i czystości, kryzys zaangażowania, kryzys jakości kapłaństwa, kryzys życia duchowego, kryzys wiary, kryzys wspólnoty, kryzys połowy życia, kryzys wypalenia w życiu księdza, kryzys starości.

Nie jest to ani jedyny, ani wyczerpujący sposób przestawienie tego złożonego zagadnienia – dużym walorem książki jest jednak sposób pisania o tych problemach w prosty i syntetyczny sposób. Szkoda jednak, że Autor zdecydował się na tak zwięzłe potraktowanie tematu. Zarówno jego wiedza teoretyczna jak i doświadczenie oraz dotychczasowe publikacje wskazują na to, że może ten temat potraktować bardziej „kazuistycznie” opierając się na analizie konkretnych przypadków. Jeśli, jak zaznacza sam autor, ta książka jest jedynie „próbą pokazania złożonego zjawiska, jakim jest kryzys kapłański”, to można żywić nadzieję, że nie potraktował jej jako swoje „ostatnie słowo” w temacie. Czekamy więc na jej rozwinięcie.