Pasożyty mogą stać się jeszcze groźniejsze. Wpłynie na to m.in. globalizacja

Powodujące biegunkę pasożyty Cryptosporidium parvum najprawdopodobniej staną się bardziej niebezpieczne. Przyczyną jest coraz szybsza wymiana DNA między różnymi liniami genetycznymi tego organizmu związana z globalizacją.

Oprócz korzyści płynących z tego, że świat „staje się mniejszy”, pojawiają się też zagrożenia.

Samo zło? Kleszcz też bywa zjadany i miewa pasożyty

Nauka i technologia

Naukowcy z University of East Anglia przestrzegają przed zmianami w pasożytach. Przeanalizowali oni genom Cryptosporidium parvum - pierwotniaka, który wywołuje niebezpieczne biegunki u ludzi i zwierząt.

Okazuje się, że różne linie genetyczne tego organizmu coraz częściej wymieniają między sobą DNA, co pozwala pasożytowi szybciej ewoluować. W ciągu minionych 200 lat pasożyty te wymieniły więcej genów niż przez cały wcześniejszy okres swojego istnienia. Zdaniem badaczy może to prowadzić do wzrostu jego wirulencji.

Prawdopodobnie to skutek globalizacji, a także rosnącego kontaktu ludzi ze zwierzętami.

- Cryptosporidiumis to ważny rodzaj odzwierzęcych pasożytów. To jeden z kilku organizmów, które powodują biegunkę zarówno u ludzi, jak i niektórych zwierząt hodowlanych. U ludzi odpowiada on za ok. 57 tys. zgonów rocznie, z których 80 proc. dotyczy dzieci poniżej 5. roku życia - mówi prof. Cock Van Oosterhout, jeden z głównych autorów pracy opublikowanej w piśmie „Molecular Ecology”.

Nie ma leku ani szczepionki na pasożyta

- Większość z nich ma miejsce w ubogich krajach, ale ogniska choroby pojawiają się także w Wielkiej Brytanii i innych państwach Europy. Nie ma skutecznego leku ani szczepionki, więc kluczowe jest zrozumienie drogi zakażeń i ewolucji pasożyta - podkreśla badacz.

Medyczny Nobel za nowe terapie przeciw pasożytom

Wiadomości ze świata

Jego zespół razem z kolegami z Australii porównał 32 genomy szczepów pobranych od ludzi w USA, Europie, Egipcie i w Chinach.

- Odkryliśmy, że różne linie tego pasożyta coraz intensywniej wymieniają się DNA. W czasie ostatnich 200 lat, ok. 22 proc. genomu tych pasożytów uległo wymianie. To zdecydowanie więcej, niż w całym wcześniejszym okresie - mówi prof. Van Oosterhout.

Co więcej, szczególnie podatne na wymianę są geny odpowiedzialne za wirulencję.

Okazało się też, że pierwotniak, który atakuje ludzi posiada geny pasożyta, który typowo zakaża krowy i jagnięta.

- Sądzimy, że ta genetyczna wymiana pozwala pasożytowi szybciej ewoluować, a to może poskutkować lepszą adaptacją ludzkich pasożytów - podkreśla naukowiec.

Stawiamy hipotezę, że intensywność ewolucji dodatkowo rośnie, ponieważ pasożyt może ewoluować u różnych gospodarzy. - To oznacza, że nowa adaptacja, która wyewoluowała u pasożytów atakujących jeden gatunek, może być potem wykorzystywana przez te, które atakują inne gatunki - dodaje.

Źródło: PAP / tk