Polka pomogła znieść tajemnicę papieską w procesach o pedofilię

„Grupa prawna, do której nalezę (…) zauważyła, że osoby uczestniczące w procesie kanonicznym związanym z wykroczeniami przeciwko szóstemu przykazaniu mają bardzo ograniczony dostęp do informacji. W czasie naszych prac szybko zrodziła się więc potrzeba, aby właśnie w tym obszarze złożyć papieżowi Franciszkowi odpowiednią propozycję zmian” – mówi Hanna Suchocka.

W rozmowie z „Przewodnikiem Katolickim”, opublikowanej w numerze 7/2020, była premier Polski, a obecnie członkini Papieskiej Komisji ds. Ochrony Nieletnich, wyjaśnia proces, który stał za przełomową decyzją papieża Franciszka, podjętą 17 grudnia 2019 roku.

Decyzja oznacza, że skargi, zeznania i dokumenty procesowe dotyczące przypadków wykorzystywania seksualnego przechowywane w kościelnych archiwach, do tej pory podlegające tajemnicy papieskiej, mogą zostać przekazane państwowym prokuraturom.

Co zmienia zniesienie "tajemnicy papieskiej"? Tomasz Krzyżak tłumaczy rewolucyjną decyzję Franciszka

Kościół

Motywacje, którymi kierowała się papieska komisja wynikały z potrzeby większej dostępności informacji na temat procesów kanonicznych. Służy ona zarówno prawu do obrony oskarżonego, ale też dobru ofiary, która w procesie kościelnym nie jest stroną, lecz jedynie świadkiem. Zniesienie sekretu co do takich spraw wnosi również większą przejrzystość, odpierając zarzuty o brak współpracy Kościoła i władz państwowych.

„Przed zniesieniem tajemnicy papieskiej można było osobie pokrzywdzonej powiedzieć: ty nie masz prawda do informacji, ty jesteś tylko świadkiem, możesz tylko zeznawać. (…) Osoba pokrzywdzona nie musiała nawet wiedzieć, czy proces został wszczęty, albo czy oskarżony (…) został skazany” – wyjaśnia Suchocka. To generowało ogromne poczucie bezradności względem Kościoła.

Nadużywanie tajemnicy papieskiej przez kościelne sądy mogło także sprzyjać zamiataniu spraw pod dywan, stąd zniesienie jej umożliwia zwiększenie transparencji w procesach dotyczących gorszących przypadków wykorzystywania seksualnego.

„Byliśmy przekonani, że taka propozycja wspiera i umacnia stały, silny nacisk Ojca Świętego na znaczenie, jakie Kościół przywiązuje do przejrzystości we wspieraniu dążenia do zerowej tolerancji” – tłumaczy Suchocka. Argumentuje, że przejrzystość „potrzebna jest wszystkim: i wnoszącemu sprawę, i też oskarżonemu, aby mógł być jawnie uznany za niewinnego, jeśli niczego złego nie zrobił”.

Dlaczego zatem tajemnica papieska tak długo była obecna w kościelnych procesach dotyczących wykorzystywania, skoro za jej zniesieniem przemawia tyle zalet? Zdaniem Suchockiej problem polegał w perspektywie, ponieważ uważano, że takie wykroczenia „naruszały sferę sacrum” i budziły zgorszenie. „Z czasem okazało się jednak, że nie tyle samo występowanie przypadków wykorzystywania seksualnego w Kościele jest powodem największego zgorszenia (…) ile ich ukrywanie”.