Ostatnie słowo należy nie do zła, ale do Chrystusa

Drodzy Bracia i Siostry!

Jutro rozpoczyna się Triduum paschalne, stanowiące najważniejszy moment całego roku liturgicznego. Święte obrzędy Wielkiego Czwartku, Wielkiego Piątku oraz uroczystej Wigilii Paschalnej pomogą nam przeżywać tajemnicę męki, śmierci i zmartwychwstania Pana. Te dni sprzyjają rozbudzaniu w sobie żywszego pragnienia przylgnięcia do Chrystusa i ofiarnego pójścia za Nim ze świadomością, że On tak bardzo nas umiłował, że oddał za nas życie. Czymże bowiem są wydarzenia, które ukazuje nam na nowo święte Triduum, jeśli nie najwyższym objawieniem tej miłości Boga do człowieka? Przygotujmy się więc do obchodów Triduum paschalnego, przyjmując zachętę św. Augustyna: «Teraz rozważaj pilnie święte trzy dni ukrzyżowania, pogrzebania i zmartwychwstania Pana. Z tych trzech tajemnic spełniamy w obecnym życiu to, co symbolizuje krzyż, natomiast dzięki wierze i nadziei spełniamy to, czego symbolem jest pogrzebanie i zmartwychwstanie» (Epistola 55, 14, 24: Nuova Biblioteca Agostiniana, XXI/II, Rzym 1969, s. 477).

Triduum paschalne rozpocznie się jutro, w Wielki Czwartek, wieczorną Mszą in Cena Domini, choć rano sprawowana jest zwykle inna, bardzo wymowna liturgia — Msza Krzyżma, podczas której zgromadzone wokół biskupa całe prezbiterium każdej diecezji odnawia przyrzeczenia kapłańskie oraz uczestniczy w poświęceniu olejów katechumenów, chorych oraz krzyżma. To samo uczynimy jutro rano także tutaj, u św. Piotra. Oprócz ustanowienia sakramentu kapłaństwa w tym świętym dniu wspominamy całkowitą ofiarę, jaką Chrystus złożył z siebie za ludzkość w sakramencie Eucharystii. Jak przypomina Pismo Święte, tej samej nocy, w którą został wydany, pozostawił nam «nowe przykazanie» — mandatum novum — miłości braterskiej, czyniąc wzruszający gest umycia nóg, który nawiązuje do upokarzającej posługi niewolników. Ten szczególny dzień, przywołujący wielkie tajemnice, kończy adoracja eucharystyczna upamiętniająca konanie Pana w ogrodzie Getsemani. Ewangelia opowiada, że ogarnięty wielką trwogą, Jezus prosił swoich uczniów, by czuwali z Nim, trwając na modlitwie: «Zostańcie tu i czuwajcie ze Mną» (Mt 26, 38), ale uczniowie zasnęli. Także dzisiaj Pan mówi do nas: «Zostańcie i czuwajcie ze Mną». I widzimy, że również my, dzisiejsi uczniowie, często śpimy. Dla Jezusa była to godzina opuszczenia i samotności, a po niej pośród nocy nastąpiło pojmanie i początek bolesnej drogi prowadzącej na Kalwarię.

Centrum Wielkiego Piątku, dnia postu i pokuty, jest tajemnica męki. Dzień ten jest całkowicie poświęcony kontemplacji Chrystusa na krzyżu. W kościołach odczytywany jest opis męki i rozbrzmiewają słowa proroka Zachariasza: «Będą patrzeć na Tego, którego przebili» (J 19, 37). Również i my w Wielki Piątek zechciejmy naprawdę popatrzeć na przebite serce Odkupiciela, w którym — jak pisze św. Paweł — «wszystkie skarby mądrości i wiedzy są ukryte» (Kol 2, 3), co więcej, «mieszka cała Pełnia: Bóstwo na sposób ciała» (Kol 2, 9). Dzięki temu Apostoł może stwierdzić zdecydowanie, że nie pragnie znać niczego innego, «jak tylko Jezusa Chrystusa, i to ukrzyżowanego» (1 Kor 2, 2). To prawda: krzyż objawia «Szerokość, Długość, Wysokość i Głębokość» — wymiary kosmiczne; taki jest sens miłości przekraczającej wszelkie poznanie — miłość wykracza poza wszystko, co znamy, i napełnia nas «całą Pełnią Boga» (Ef 3, 18. 19). W tajemnicy Ukrzyżowanego «dokonuje się owo zwrócenie się Boga przeciwko samemu sobie, poprzez które On ofiarowuje siebie, aby podnieść człowieka i go zbawić — jest to miłość w swej najbardziej radykalnej formie» (Deus caritas est, 12). Krzyż Chrystusowy — pisze w V w. papież św. Leon Wielki — «jest źródłem wszelkich błogosławieństw i przyczyną wszelkich łask» (Mowa 8 o męce Pańskiej, 6-8, PL 54, 340-342).

W Wielką Sobotę Kościół, łącząc się duchowo z Maryją, trwa na modlitwie przy grobie, gdzie ciało Syna Bożego leży bezwładne, jakby odpoczywając po stwórczym dziele odkupienia, dokonanym przez Jego śmierć (por. Hbr 4, 1-13). Późnym wieczorem rozpocznie się uroczysta Wigilia Paschalna, podczas której we wszystkich kościołach radosne Gloria oraz paschalne Alleluja wzniesie się z serc nowo ochrzczonych oraz całej wspólnoty chrześcijańskiej, radującej się, bo Chrystus zmartwychwstał i zwyciężył śmierć.

Drodzy bracia i siostry, aby świętowanie Paschy było owocne, Kościół zachęca wiernych, by w tych dniach przystąpili do sakramentu pokuty, który jest pewnego rodzaju śmiercią i zmartwychwstaniem dla każdego z nas. W starożytnej wspólnocie chrześcijańskiej w Wielki Czwartek sprawowano obrzęd pojednania penitentów, któremu przewodniczył biskup. Z pewnością zmieniły się warunki historyczne, ale przygotowanie się do świąt wielkanocnych przez dobrą spowiedź pozostaje czymś, co należałoby w pełni dowartościować, ponieważ daje nam możliwość rozpoczęcia na nowo naszego życia, rzeczywiście nowego początku w radości Zmartwychwstałego oraz w komunii ofiarowanego nam przez Niego przebaczenia. Świadomi tego, że jesteśmy grzesznikami, ale ufni w Boże miłosierdzie, pozwólmy, by pojednał nas Chrystus, abyśmy silniej doświadczyli radości, jaką On nas obdarza przez swoje zmartwychwstanie. Ofiarowane nam przez Chrystusa w sakramencie pokuty przebaczenie jest źródłem wewnętrznego i zewnętrznego pokoju w świecie, w którym, niestety, nadal utrzymują się podziały, cierpienia i dramaty niesprawiedliwości, nienawiści i przemocy, niezdolności do pojednania, pozwalającego rozpocząć na nowo dzięki szczeremu przebaczeniu. Wiemy jednak, że ostatnie słowo nie należy do zła, ponieważ zwyciężył ukrzyżowany i zmartwychwstały Chrystus, a Jego tryumf objawia się z całą mocą miłosiernej miłości. Jego zmartwychwstanie daje nam tę pewność, że pomimo wszelkich mroków panujących w świecie ostatnie słowo nie należy do zła. Umocnieni tą pewnością, możemy z większą odwagą i entuzjazmem pracować nad tym, aby powstał świat bardziej sprawiedliwy.

Tego życzę z całego serca wam wszystkim, drodzy bracia i siostry, abyście się przygotowali z wiarą i pobożnością do bliskich już świąt wielkanocnych. Niech wam towarzyszy Najświętsza Maryja Panna, która szła za Boskim Synem w godzinie męki i krzyża, a następnie dostąpiła radości Jego zmartwychwstania.

Streszczenie katechezy w języku polskim, odczytane podczas audiencji generalnej:

Jutro rozpoczynamy Triduum paschalne. Wielki Czwartek to dzień ustanowienia Najświętszej Eucharystii, sakramentu kapłaństwa i przykazania miłości braterskiej. Tego dnia kapłani odnawiają przyrzeczenia kapłańskie, poświęca się też oleje: katechumenów, chorych i krzyżma. Wielki Piątek to dzień śmierci Chrystusa. Upamiętnia tajemnicę naszego zbawienia. Będziemy rozważali mękę Pańską, adorowali krzyż. Poprzez ten znak Bóg objawił swoją miłość do człowieka w najbardziej radykalnej formie. Wielka Sobota to dzień, w którym Kościół łączy się duchowo z Matką Bolesną, trwając na modlitwie przy grobie Pana. Wieczorem rozpocznie uroczystą Wigilię Paschalną z odnowieniem przyrzeczeń chrztu św. i radosnym Alleluja. Włączmy się w tę radość, głosząc światu, że Chrystus pokonał śmierć — zmartwychwstał! Niech to Triduum paschalne zrodzi w nas pragnienie przemiany życia i stanie się okazją, by skorzystać z sakramentu pokuty i pojednania. Ostatnie słowo należy wszak do Miłości Miłosiernej.

Słowo Ojca Świętego po polsku:

Serdecznie pozdrawiam pielgrzymów polskich. Dni Wielkiego Tygodnia ukazują nam zbawcze tajemnice męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Niech będą dla wszystkich czasem łaski i nawrócenia. Życzę wam godnego przygotowania do świąt i radosnego spotkania ze Zmartwychwstałym. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus.

Benedykt XVI