Papież: Kościół na Ukrainie został wyzwolony z długiego ucisku sowieckiego reżimu

Przed audiencją generalną, w czasie spotkania w bazylice świętego Piotra, papież mówił ukraińskim wiernym z eparchii mukaczewskiej: "Razem z wami pragnę podziękować Panu nieskończenie dobremu, który swą potężną ręką wyzwolił wasz Kościół z długiego ucisku sowieckiego reżimu".

"Kościół w Mukaczewie jest matką wielu męczenników, którzy własną krwią potwierdzili wierność Chrystusowi, Kościołowi katolickiemu i biskupowi Rzymu" - podkreślił Franciszek.

Przywołał postać błogosławionego biskupa - męczennika Teodora Romży, który, jak zaznaczył, "w najmroczniejszych chwilach waszych dziejów potrafił prowadzić lud Boży z ewangeliczną mądrością i niestrudzoną odwagą, na wzór Chrystusa Dobrego Pasterza, aż do oddania swego życia".

"Chciałbym także przypomnieć waszych przodków, dziadków i babcie, ojców i matki, którzy w zaciszu swoich domów, a często pod nadzorem wrogiego reżimu, narażając swoją wolność i życie, przekazywali nauczanie o prawdzie Chrystusa i ofiarowali przyszłym pokoleniom, których jesteście przedstawicielami, wymowne świadectwo mocnej, żywej i katolickiej wiary" - wskazał papież.

Do spotkania z Ukraińcami Franciszek nawiązał następnie w czasie audiencji generalnej w Auli Pawła VI mówiąc: "Jak bardzo ludzie ci byli prześladowani, ile wycierpieli dla Ewangelii. Nie ustępowali w wierze".

"Dzisiaj w świecie, w Europie wielu chrześcijan jest prześladowanych i oddają swe życie za wiarę. Są też prześladowani w białych rękawiczkach; pozostawiani na uboczu, spychani na margines" - oświadczył papież. Wyjaśnił, że "męczeństwo jest powietrzem, w jakim żyją chrześcijanie i wspólnoty chrześcijańskie".

"Zawsze wśród nas będą męczennicy, a to jest znak, że idziemy drogą Jezusa" - mówił.

Zwracając się do Polaków, Franciszek mówił o rozpoczętym w niedzielę roku jubileuszowym poświęconym Matce Bożej Loretańskiej, patronce lotników i podróżujących samolotami. "Życzę wam wszystkim byście uczyli się patrzeć na życie z wysoka, z perspektywy nieba, byście widzieli rzeczy oczami Boga, przez pryzmat Ewangelii. Niech Maryja opiekuje się wami i was prowadzi" - dodał papież.

Podczas audiencji w Auli Pawła VI przed Franciszkiem wystąpiła grupa artystów z cyrku w Moskwie; była wśród nich kilkuletnia dziewczynka. Papież, który ich oklaskiwał, długo potem z nimi rozmawiał i żartował oraz pozował do zdjęć.

Oto słowa Ojca Świętego skierowane do pielgrzymów z Ukrainy:

"Drodzy bracia biskupi, drodzy kapłani, zakonnicy i zakonnice, drodzy bracia i siostry.

Przybyliście do Rzymu, aby wraz z następcą Piotra świętować 30. rocznicę wyjścia z ukrycia eparchii mukaczewskiej.

Z radością witam was u grobu św. Piotra i razem z wami pragnę podziękować nieskończenie dobremu Panu, który swoją potężną ręką wyzwolił wasz Kościół z długiego ucisku reżimu sowieckiego.

Kościół Mukaczewa jest matką wielu męczenników, którzy własną krwią potwierdzili swoją wierność Chrystusowi, Kościołowi katolickiemu i Biskupowi Rzymu.

W szczególności wspominamy błogosławionego biskupa męczennika Teodora Romżę, który w najbardziej mrocznych chwilach waszych dziejów potrafił prowadzić lud Boży z ewangeliczną mądrością i niestrudzoną odwagą, na wzór Chrystusa Dobrego Pasterza, aż do oddania swego życia za owce.

Chciałbym również przypomnieć waszych przodków, dziadków i babcie, ojców i matki, którzy we wnętrzu swoich domów a często pod nadzorem wrogiego reżimu, ryzykując swoją wolność i życie, przekazali nauczanie o prawdzie Chrystusa i ofiarowali przyszłym pokoleniom, których jesteście przedstawicielami, wymowne świadectwo mocnej, żywej i katolickiej wiary.

Z całego serca dziękuję wam, drodzy bracia i siostry, za waszą wierność Jezusowi Chrystusowi i zachęcam każdego z was, „niezależnie od miejsca i sytuacji, w jakiej się znajduje, by odnowił dzisiaj swoje osobiste spotkanie z Jezusem Chrystusem, albo przynajmniej podjął decyzję gotowości spotkania się z Nim, szukania Go nieustannie każdego dnia. Nie ma racji, dla której ktoś mógłby uważać, że to zaproszenie nie jest skierowane do niego, ponieważ «nikt nie jest wyłączony z radości, jaką nam przynosi Pan ”(Adhort. ap. Evangelii gaudium, 3).

W tych uroczystych okolicznościach modlę się do Pana, aby chronił eparchię mukaczewską przed zasadzkami zła i obdarzył ją wszelkim dobrem.

W okresie zbliżających się świąt Bożego Narodzenia, powierzając waszych Pasterzy i was wszystkich, drodzy wierni, pod opiekę Najświętszej Dziewicy z Mukaczewa, życzę wam świętych Świąt Bożego Narodzenia: niech Syn Boży narodzi się w waszych sercach!

Zanieście moje serdeczne pozdrowienia dla wszystkich waszych bliskich, a zwłaszcza dla dzieci, osób chorych i cierpiących. I proszę, pamiętajcie o mnie w modlitwie. Niech Bóg was wszystkich błogosławi!"

Eparchia mukaczewska powstała ona 19 września 1771 r. i obejmuje katolików obrządku bizantyńskiego z Zakarpacia - Ukraińców, Węgrów, Rumunów będących spadkobiercami Unii Użhorodzkiej z 1646 r., podczas gdy pozostali grekokatolicy na Ukrainie są potomkami Unii Brzeskiej z 1596 r.

Po II wojnie światowej dla Kościoła greckokatolickiego na Zakarpaciu nastał niezwykle trudny czas. 31 października 1947 r. został zabity eparcha mukaczewski bp Teodor Romża, gdyż odmówił przejścia na prawosławie [beatyfikowany w 2001 r. - KAI]. Od początku 1949 r. trwały prześladowania ze strony sowieckiego reżimu we współpracy z Patriarchatem Moskiewskim. Przez niemal 41 lat Kościół greckokatolicki był nielegalny, a jego struktury zlikwidowano. 128 kapłanów (i jedną mniszkę) skazano na długoletnie więzienie, z którego 20 już nie wróciło. Niektórych zabito na miejscu. W sumie eparchia ma 30 kapłanów-męczenników. Dopiero w grudniu 1989 r. Kościół został znów zalegalizowany przez państwo, ale bez zwrotu zabranych mu dóbr, zaś skazanych duchownych zrehabilitowano.

Obecnie eparchia mukaczewska liczy 1,25 mln mieszkańców, spośród których grekokatolikami jest około 320 tys. Ponadto na tym terenie mieszka około 60 tys. katolików obrządku łacińskiego różnych narodowości [mają oni swoją diecezję mukaczewską, należąca do metropolii lwowskiej - KAI]. Również eparchia ma charakter wielonarodowy, dlatego w użyciu są cztery języki liturgiczne: cerkiewnosłowiański, ukraiński, węgierski i rumuński. Od 1937 r. jest ona podporządkowana bezpośrednio Stolicy Apostolskiej - jej status jako Kościoła „sui iuris” [rządzącego się własnym prawem - KAI] został ostatnio potwierdzony w 1993 r.

Ordynariuszem eparchii mukaczewskiej jest bp Milan Šašik.