Szwecja: uchodźców integruje szkoła i urząd pracy

Za integrację nowo przybyłych dzieci odpowiadają w Szwecji szkoły, natomiast dorosłym uchodźcom w dostosowaniu się do nowych warunków życia pomagają urzędy pracy. Imigranci mają m.in. zapewniony bezpłatny kurs języka szwedzkiego.

Nowo przybyłe dzieci zanim dołączą w szkole do normalnej klasy najpierw są do tego przygotowywane. Przez kilka tygodni lub miesięcy w kilkuosobowych grupach uczą się języka szwedzkiego. Każdemu dziecku przysługuje wsparcie tłumacza. Taki opiekun pomaga w komunikacji ucznia z nauczycielem oraz rodziców ze szkołą.

W placówkach edukacyjnych dzieci imigrantów mają także prawo do nauki swojego ojczystego języka. Wynika to z założenia, że wielokulturowość wzbogaca społeczeństwo Szwecji, a znajomość języków ułatwia kontakty międzynarodowe, przyczyniając się do wzrostu eksportu.

Specjalną troską otaczani są niepełnoletni lub nastolatkowie, którzy przybywają do Szwecji bez rodziców lub opiekunów prawnych. Lokowani są oni w specjalnych domach, gdzie pod opieką pedagogów przygotowuje się ich do startu w dorosłe życie. Wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe, a do ich obowiązków należy np. przygotowywanie posiłków.

Niepełnoletnim przydzielani są kuratorzy, którzy pomagają im w sprawach administracyjnych związanych z procesem uzyskania azylu. Młodsze dzieci trafiają do rodzin zastępczych.

W Szwecji gminy zapewniają imigrantom bezpłatne kursy języka szwedzkiego. Zajmują się tym wyspecjalizowane szkoły (Sfi), w których naukę języka można rozpocząć od podstaw. Możliwy jest specjalny poziom dla analfabetów. Szkoły Sfi powtarzają cyklicznie ten sam program, uczeń może dołączyć w dowolnym momencie, a czas nauki zależy od postępów. W wielu gminach dostępne są specjalistyczne kursy Sfi uczące zagadnień związanych z konkretnym zawodem, np. język szwedzki dla personelu medycznego lub inżynierów.

Integracji w Szwecji sprzyja dobrze rozwinięty system szkolnictwa dla dorosłych. Umożliwia on kontynuację lub nadrobienie zaległości w nauce. W gminnych centrach kształcenia ustawicznego można umówić się z doradcą, którego obowiązkiem jest pomoc w wyborze ścieżki edukacji.

Program dla nowo przybyłych dorosłych imigrantów prowadzą szwedzkie urzędy pracy. W jego ramach imigrant uzgadnia z doradcą plan działań, którego celem jest znalezienie pracy. Może to być nauka języka szwedzkiego, praktyka, kurs zawodowy lub uczestnictwo w zajęciach wiedzy o szwedzkim społeczeństwie. W zamian imigrant otrzymuje zasiłek w wysokości 6468 koron (ok. 2,9 tys. zł), ale musi wykazać się obecnością na wybranych przez siebie zajęciach.

Urzędy pracy oferują imigrantom także pomoc psychologów oraz pracowników socjalnych. Wielu uchodźców ma problem z kulturową integracją z powodu traumy. Na tym polu państwowe urzędy wspomagają organizacje pozarządowe. W Sztokholmie Szwedzki Czerwony Krzyż oferuje uchodźcom pomoc psychologiczną.

W szwedzkich urzędach oraz służbie zdrowia można bezpłatnie prosić o pomoc tłumacza. W wielu miejscach imigranci mogą przeczytać informacje napisane prostymi zdaniami z wykorzystaniem podstawowych wyrazów języka szwedzkiego. Takie wiadomości nadaje też w jednym z programów publiczne Szwedzkie Radio SR. Istnieje gazeta dostosowana do potrzeb osób, które nie znają biegle języka.

W integracji szwedzkie gminy i organizacje pozarządowe są wspierane także przez biblioteki oraz protestanckie parafie. Organizują one spotkania dla dzieci i dorosłych, podczas których można poćwiczyć język.

Według prognoz szwedzki Urząd ds. Migracji spodziewa się w tym roku rekordowej liczby ponad 90 tys. wniosków o azyl. W ponad 9,5-milionowej Szwecji około 15 proc. ludności stanowią obcokrajowcy.