Czym różni się strój biskupa od stroju kardynała?

Na pierwszy rzut oka wyglądają niemal tak samo. Jednak widać, że kolorystyka jest nieco inna i sporo elementów stroju kardynałów nie ma nic wspólnego z szatami biskupów. Jaką symbolikę mają te stroje? Jakie historie kryją?

Jeśli chodzi o wybór codziennego ubioru to duchowni w tej kwestii mogą czuć względną swobodę, bowiem większość kapłanów nosi czarną koszulę i białą koloratkę, nawet jeśli pełni wyższe funkcje w Kościele. Ubiór formalny (np. na oficjalne uroczystości) wymagają od księży, biskupów i kardynałów założenia sutanny, która jest wyznacznikiem pełnionego przez nich urzędu.

Każda sutanna ma odmienny kolor, jednak z daleka te barwy nie są już tak łatwo rozpoznawalne. Jeszcze trudniej jest wtedy, gdy duchowni noszą czarne sutanny, a w innym kolorze są tylko lamówki i szarfy. Zatem w jaki sposób możemy odróżnić dostojników Kościoła od biskupów i kardynałów?

Jego eminencja

Przez wieki papież nadawał tytuły honorowe księżom należącym do Sądu Papieskiego. Rozmaite godności przyznawane były tylko bliskim współpracownikom papieża pracującym w Rzymie. Wraz z upływem czasu zmieniły się zasady nadawania tytułów. Na zalecenie biskupa papież wynagradzał odpowiednimi tytułami także kapłanów spoza Rzymu. Większość z tych tytułów (połączonych z przywilejami), zniósł Ojciec Święty Franciszek.

Biskup

Kolor zielony, przez dłuższy okres w historii Kościoła, był utożsamiany z urzędem biskupim. Zieleń widnieje na herbie każdego nowo powołanego biskupa.

Średniowieczny strój biskupa (po prawej)

Master of the Virgo inter Virgines [Public domain] via Wikimedia Commons

Jeśli chodzi o barwę biskupiej sutanny to została ona zmieniona na "amarantową czerwień" (w XVI w.), a w rzeczywistości przypomina on kolor fuksji. Kolor biskupiej szaty niesie ze sobą symboliczne znaczenie i wskazuje na zakres pełnionych obowiązków, czyli przykładowo na fakt zarządzania lokalną diecezją.

Współczesny strój biskupa (na zdjęciu zmarły w 2015 r. bp Józef Pazdur)

fot. Karol Wozikowski [CC BY-SA 4.0-3.0-2.5-2.0-1.0], via Wikimedia Commons

Do innych biskupich symboli można zaliczyć: piuskę oraz wiszący na szyi pektorał. Wszystkie elementy ubioru są tej samej barwy co sutanna.

Kardynał

Kardynałowie noszą szkarłatne sutanny, które w pewien sposób wyróżniają duchownych będących członkami Kolegium Kardynalskiego.

Kiedy papież zakłada na głowę nowego kardynała biret (nakrycie głowy z 3 lub 4 wystającymi rogami noszone jako część odzienia liturgicznego) to wypowiada on następujące słowa: "(Ten) szkarłat jest znakiem godności kardynalskiej. Świadczy on o twojej gotowości do odważnego działania, a nawet przelania własnej krwi. To symbol, który pomoże ci w szerzeniu wiary chrześcijańskiej, pokoju dla wierzących i wolności w Kościele Katolickim". Biret zatem jest oznaką oddania się kardynała na służbę powszechną Kościoła.

Kard. Wyszyński obok abpa Antoniego Baraniaka

fot. Roland von Bagratuni [CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons

Jako ciekawostkę można dodać, iż nazwa małego ptaka występującego w Ameryce Północnej (kardynał szkarłatny) wywodzi się właśnie od opisanej powyżej grupy duchowieństwa Kościoła Katolickiego.

Ptak kardynał (fot. pixabay)