"Kiedy Bóg milczy, naprawdę mówi". Lekcja od proroka, który doświadczył depresji

"Bóg działa w naszych najciemniejszych chwilach. Gdy myślimy, że On milczy, Bóg mówi, ale inaczej - nie przez światło, ale przez ogień, który nie pozwala nam się poddać. Kiedy wydaje nam się, że wiara straciła sens, On działa właśnie w tym poczuciu bezsensu i pokazuje, że nawet tam możliwe jest spotkanie z Nim". Przeczytaj fragment książki Przemysława Wysogląda SJ "Odwaga zaufania ciemności. Duchowa pomoc w doświadczeniu depresji".

I powiedziałem sobie: Nie będę Go już wspominał ani mówił w Jego imię!
Ale wtedy zaczął trawić moje serce jakby ogień, nurtujący w moim ciele.
Czyniłem wysiłki, by go stłumić, lecz nie potrafiłem.
Jr 20,9

Jeremiasz doświadcza emocjonalnego i duchowego załamania, czegoś, co dziś nazwalibyśmy depresją

Nie będę już głosił w imię Pańskie (por. Jr 20,9)! To nie pobożna skarga Jeremiasza, ale krzyk człowieka, który dotarł do kresu swoich sił. Prorok powołany do mówienia w imię Boga czuje się zdradzony przez Tego, któremu służy. Jest wyczerpany, opuszczony i nie widzi sensu w tym, co robi. Nie chce mu się żyć. Nie chce już prorokować. Jego zwątpienie nie jest chwilowe. Doświadcza emocjonalnego i duchowego załamania, czegoś, co dziś nazwalibyśmy depresją.

Gdy modliłem się tym tekstem, uderzyło mnie, jak precyzyjnie opisuje on doświadczenie depresji: poczucie bezsensu, które odbiera ochotę do działania; wrażenie, że Bóg milczy, jakby odwrócił twarz; wewnętrzny ogień, który nie ogrzewa, ale pali od środka, pozostawiając tylko popiół zmęczenia. Jeremiasz przypomina człowieka, który wierzył, że służy Bogu, a teraz uświadomił sobie, że został oszukany - czuje, że jego poświęcenie nie ma znaczenia.

W tej rozpaczy dzieje się jednak coś niezwykłego. Gdy Jeremiasz mówi: "Nie będę Go już wspominał ani mówił w Jego imię", nagle doświadcza czegoś niespodziewanego: "wtedy zaczął trawić moje serce jakby ogień, nurtujący w moim ciele" (Jr 20,9). Bóg zaczyna do niego mówić. Paradoksalnie nie przez natchnione proroctwa, nie przez wyraźne słowa pocieszenia, ale przez ten wewnętrzny żar, który nie pozwala prorokowi całkiem zamilknąć.

Kiedy Bóg milczy, naprawdę mówi

Tak Bóg działa w naszych najciemniejszych chwilach. Gdy myślimy, że On milczy, Bóg mówi, ale inaczej - nie przez światło, ale przez ogień, który nie pozwala nam się poddać. Kiedy wydaje nam się, że wiara straciła sens, On działa właśnie w tym poczuciu bezsensu i pokazuje, że nawet tam możliwe jest spotkanie z Nim. Bo gdyby On nie przychodził do tego, co w nas pozbawione sensu, to na czym polegałoby zbawienie całego człowieka? Bóg tam jest, nawet gdy Go nie czujemy. On jest w naszej pustej modlitwie i w beznadziei cierpienia.

Jeremiasz to świadek tego, że Bóg nie ucieka od depre- sji. Wręcz przeciwnie - czyni z niej miejsce swojego objawie- nia. Bo prawdziwa wiara to nie tylko ufność, gdy wszystko się układa, ale też zdolność do krzyku, gdy wszystko się wali, i do usłyszenia Bożej odpowiedzi w ogniu, który nie pozwala nam umrzeć. Historia Jeremiasza to nie opowieść o świętym, który zawsze był silny, ale o człowieku, który w swoim załama- niu odkrył Boga na nowo. Odkrył jednak nie Boga sukcesu czy Boga łatwych odpowiedzi, ale Boga, który nie boi się bólu de- presji i który właśnie w niej pisze ciąg dalszy historii zbawienia.

Jakie to dziwne, że Ty na mnie liczysz!
Pomóż mi nieść ten krzyż z pokorą i ufnością. Uwolnij mnie od wszelkich obciążeń, które mnie przytłaczają.
Panie Jezu, dziękuję Ci za to, że jesteś przy mnie w chwilach cierpienia.
Pomóż mi przyjąć mój krzyż z pokorą i miłością, tak jak Ty przyjąłeś swój.
Naucz mnie współcierpieć z tymi, którzy cierpią, i współkochać tych, którzy pragną miłości!
Chcę zjednoczyć moje cierpienie z Twoją Męką, aby przyniosło owoc zbawienia.
Daj mi siłę, abym nie ulegał zniechęceniu,
i zawsze patrzył na Ciebie jako na źródło nadziei i pocieszenia.

Fragment książki Przemysława Wysogląda SJ "Odwaga zaufania ciemności. Duchowa pomoc w doświadczeniu depresji".