W marcu minęła dziesiąta rocznica największego zamachu terrorystycznego w historii Hiszpanii. Emocje, kontrowersje i debaty toczące się wokół tego tematu są nadal bardzo silne.

Anna Pasieka Blycharz: Czy 11 marca 2004 roku był punktem zwrotnym w społeczeństwie hiszpańskim, który zmienił sposób postrzegania ludności muzułmańskiej w Waszym kraju?

Reyes Monforte: Nie tylko dla Hiszpanii był to moment przełomu. Podobnie jak 11 września 2001 czy 7 lipca 2005 były to wydarzenia, które wstrząsnęły całym światem, a nie tylko Ameryką czy Wielką Brytanią. Fala bezprecedensowej przemocy i terroryzmu zalewa cały nasz świat, a nie tylko wybrane państwa, dotknięte bezpośrednimi atakami islamskich ekstremistów.

To jest coś, co odcisnęło trwałe piętno na naszym społeczeństwie, zmieniając nasze życie, naszą postawę i mentalność. Nie zdajemy sobie nawet sprawy, jak bardzo są w nas żywe te przeżycia, jak nas to zmieniło. Bardzo chciałam pokazać niektóre z zachodzących zmian w powieści "Niewierna" [nakładem wydawnictwa WAM, 2013]. Bazuje ona na prawdziwej historii młodej Hiszpanki z Madrytu, studentki dziennikarstwa, która poślubiła jednego z przywódców Al-Kaidy i ideologów 11M [ataków w Madrycie] i 11S [ataków w Nowym Jorku]. Kobieta ta przeszła na islam, a następnie została schwytana przez dżihadystów i do dziś nikt nie wie, czy jest żywa, czy martwa, chociaż szukają jej najważniejsze międzynarodowe tajne służby specjalne.

Wczorajsze pogróżki i zagrożenia dziś okazują się prawdą, dlatego powinniśmy o tym opowiadać.

Czy mogłabyś w takim razie uściślić, co zmieniło się w Waszym codziennym życiu? 

Kluczem do zrozumienia zachodzących zmian jest refleksja nad sposobem definiowania tolerancji i integracji. W Hiszpanii, Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Francji, krajach, które należą do czterech najbardziej zagrożonych dżihadem, populacja muzułmanów nie czuje się niechciana. Wręcz przeciwnie. W szkołach zapewnione są posiłki, a w pracy harmonogramy dostosowane zostały do religii muzułmańskiej tak, aby umożliwić pracownikom modlitwę. Prawie we wszystkich państwach zachodnich budowane są meczety i świątynie wiary. To coś, co nie zdarza się w większości krajów muzułmańskich, gdzie nie tylko trudno o pozwolenie na budowę kościołów, ale w których nie wolno w ogóle zmieniać wyznania. A na Zachodzie? Z każdym dniem muzułmanie są coraz bardziej obecni i ekspansywni. Wśród nich bywają islamscy radykałowie zorganizowani w komórkach związanych z Al-Kaidą lub z Państwem Islamskim, którzy są dalecy od tolerowania wierzeń lokalnych i od lat, w ramach strategii dżihadu, pracują nad złamaniem społeczeństwa, przez które zostali przyjęci, szerząc terror i grożąc wszystkim "niewiernym". I dlatego niezbędne jest, aby mieć na uwadze te różne sposoby (nie)tolerowania się, jeżeli chcemy z tym walczyć.

Czy o tym jest właśnie "Niewierna" - o kosztach, które poniosła kobieta, poślubiając muzułmanina, dla którego najważniejsza była jego religia tudzież ideologia?

Nie, to nie jest zwyczajna historia miłości między Hiszpanką a muzułmaninem. W tym nie byłoby nic zdrożnego czy przerażającego, występuje przecież bardzo często.

Tytułowa bohaterka "Niewiernej" to Hiszpanka, która zakochuje się nie tyle w muzułmaninie, ile w islamskim terroryście, który zmusza ją do wstąpienia w szeregi dżihadystów, posługując się przy tym najgorszymi formami szantażu (porywa jej dziecko, grozi jego śmiercią w przypadku, jeśli odmówi wykonania rozkazu). Za materiał powieściowy posłużyła mi historia Raquel Burgos, którą komentowałam już wcześniej. To jest coś, co dzieje się nie tylko w Hiszpanii, lecz także w całej Europie (w Niemczech, w Wielkiej Brytanii, we Włoszech, oczywiście też w Polsce etc.) i Stanach Zjednoczonych. Każdego dnia coraz więcej osób z Zachodu jest porywanych przez islamskich terrorystów. Dotyczy to zwłaszcza kobiet, które są nęcone miłością i okłamywane, a wkrótce potem zmuszane do przystąpienia do dżihadu i działania przeciw "niewiernym". To się dzieje właśnie teraz: kilka lat temu Amerykanka, która kompletnie nie spełniała standardów muzułmańskich kobiet - była wysoka, miała blond włosy, ubierała się w zachodnim stylu - została aresztowana w Niemczech tuż przed wysadzeniem się w powietrze w jednym z najbardziej popularnych miejsc turystycznych w niemieckim miasteczku! I to jest tylko jeden z całego mnóstwa przykładów...

A czy znasz jakąś historię, w której to mężczyzna zakochał się w ortodoksyjnej muzułmance i cierpiał w jakiś sposób z tego powodu?

Po pierwsze, chcę podkreślić, że nie mówimy o zwyczajnej historii miłości, w której jedna strona cierpi z powodu religii współmałżonka. Problem pojawia się, gdy używamy miłości, aby kogoś oszukać - dla osiągnięcia innych rzeczy drogą gróźb i przymusu.

Jeżeli miłość jest prawdziwa, nie służy zastawieniu pułapek i nie okazuje się oszustwem, to wszystko jest możliwe: mężczyzna może być zmuszony zrezygnować z czegoś na rzecz wybranki. Chociaż prawdą jest, że kobiety, z tego, co mogłam zaobserwować, są w stanie zrobić więcej dla miłości.

***

NIEWIERNA - Reyes Monforte

Po trudnych doświadczeniach w młodości, wydaje się, że w wieku 24 lat Sara odnajduje szczęście. Uczy w szkole językowej i zakochuje się w jednym ze swoich uczniów.
On - muzułmanin w pełni przystosowany do zachodniego stylu życia, mężczyzna romantyczny i namiętny - stopniowo wciąga ją w orbitę swej kultury i religii.
Ona - zakochana bezgranicznie, nie podejrzewa nawet, jakie są prawdziwe intencje mężczyzny. Kiedy do Sary wreszcie zaczyna docierać prawda, jest już za późno. Kobieta zostaje wciągnięta w straszliwą pułapkę, która wymusi na niej podjęcie niezwykle dramatycznych decyzji.
Oparta na prawdziwej historii książka dotyka jednego z najbardziej niebezpiecznych tematów - relacji między nowoczesnym światem Zachodu a kulturą muzułmańską.

To trzymająca w napięciu opowieść, od której trudno się oderwać.