Psalm 135 - chwała Boga, który czyni cuda (1)

Audiencja generalna, 28.09.2005 r.

1. Mamy przed sobą pierwszą część Psalmu 135 [134], hymn o charakterze liturgicznym, zawierający liczne aluzje, reminiscencje i odniesienia do innych tekstów biblijnych. Teksty liturgiczne często bowiem są zaczerpnięte z wielkiego dziedzictwa Biblii, obfitującego w tematy i modlitwy podtrzymujące na duchu wiernych, którzy są w drodze.

Przyjrzyjmy się modlitewnemu wątkowi pierwszej części (por. Ps 135 [134], 1-12), którą rozpoczyna obszerna i gorąca zachęta, by chwalić Pana (por. ww. 1-3). Wezwanie jest skierowane do «Pańskich sług, którzy stoją w domu Pana, na dziedzińcach domu Boga naszego» (por. ww. 1-2).

Znajdujemy się więc w ożywionej atmosferze kultu, który jest sprawowany w świątyni, miejscu specjalnie przeznaczonym na modlitwę wspólnoty. Doświadcza się tam w sposób szczególny obecności «Boga naszego», Boga «dobrego» i «łaskawego», Boga wybrania i przymierza (por. ww. 3-4).

Po wezwaniu do oddawania chwały pojedynczy głos wypowiada wyznanie wiary, rozpoczynające się od formuły «Wiem» (w. 5). To Credo stanowić będzie treść hymnu, który jest proklamacją wielkości Pana (tamże), objawiającej się w Jego wspaniałych dziełach.

2. Wszechmoc Boża objawia się nieustannie na całym świecie, «na niebie i na ziemi, na morzu i na wszystkich głębinach». To On sprowadza chmury, błyskawice, deszcz i wiatr, które, jak sobie wyobrażano, miały być w «komorach» lub zbiornikach (por. ww. 6-7).

Lecz w tym wyznaniu wiary wysławiany jest przede wszystkim inny aspekt Bożego działania. Jest nim cudowne działanie w dziejach, poprzez które Stwórca ukazuje oblicze Odkupiciela swego ludu oraz Władcy świata. Przed oczyma pogrążonego w modlitwie Izraela przesuwają się wielkie wydarzenia z czasów Wyjścia.

Najpierw zwięźle i rzeczowo wspomniane są «plagi» egipskie, klęski zesłane przez Pana, by zmusić ciemięzcę do ustąpienia (por. ww. 8-9). Następnie wymienia się zwycięstwa, odniesione przez Izraela po długiej wędrówce przez pustynię. Przypisywane są one pełnemu mocy działaniu Boga, który «poraził wiele narodów i zgładził potężnych królów» (w. 10). I na koniec zostaje osiągnięty cel, jakim jest tak bardzo upragniona i oczekiwana ziemia obiecana: «A ziemię ich dał w posiadanie, w posiadanie Izraela, swego narodu» (w. 12).

Miłość Boża wyraża się w sposób konkretny i niemal namacalny w dziejach, na które składają się wszystkie wydarzenia, przykre i chwalebne.

Liturgia ma za zadanie wciąż uobecniać Boże dary i objawiać ich moc, przede wszystkim podczas wielkiej celebracji paschalnej, która jest fundamentem wszystkich innych uroczystości i najdoskonalszym znakiem wolności i zbawienia.

3. Ducha Psalmu i zawartego w nim uwielbienia Boga odnajdujemy, odczytując słowa długiej modlitwy kończącej List do Koryntian św. Klemensa Rzymskiego. Mówi on, że podobnie jak w Psalmie 135 [134] zostaje ukazane oblicze Boga odkupiciela, tak i Jego opieka, którą okazał pradawnym ojcom, ofiarowana jest nam teraz w Chrystusie: «O Panie, niech Twoje oblicze jaśnieje nad nami, dla dobra w pokoju, byś chronił nas Twoją potężną ręką i uwolnił nas od wszelkiego grzechu Twoim wysokim ramieniem oraz wybawił nas od tych, którzy niesprawiedliwie mają nas w nienawiści. Nas i wszystkich mieszkańców ziemi obdarz zgodą i pokojem, jak uczyniłeś, kiedy ojcowie nasi błagali Cię święcie w wierze i prawdzie. (...) Tylko Ty możesz dać nam te dobra i inne jeszcze większe, dlatego składamy Ci dzięki przez wielkiego Kapłana i Opiekuna naszych dusz, Jezusa Chrystusa, za którego teraz Tobie niech będzie chwała i uwielbienie z pokolenia na pokolenie i na wieki wieków» (60, 3-4; 61, 3: Collana di Testi Patristici, V, Rzym 1984, ss. 90-91).

Tę modlitwę Papieża z pierwszego wieku możemy odmawiać również i my, w naszych czasach, jako naszą modlitwę: «O Panie, niech Twoje oblicze jaśnieje dzisiaj nad nami, dla dobra pokoju. Obdarz w tych czasach zgodą i pokojem nas i wszystkich mieszkańców ziemi, przez Jezusa Chrystusa, który króluje z pokolenia na pokolenie i na wieki wieków. Amen».

Streszczenie katechezy w języku polskim, odczytane podczas audiencji generalnej:

Psalm, który dzisiaj rozważamy, należy do liturgicznych hymnów na cześć Boga, który dokonuje wielkich rzeczy. Jego wszechmoc objawia się nieustannie «na niebie i na ziemi, na morzu i na wszystkich głębinach». Jednak Psalmista kładzie nacisk na wielkie dzieła, jakich Bóg dokonuje w ludzkiej historii. Odwołuje się do dziejów Izraela i wyraża przekonanie, że to Bóg wyprowadził naród z niewoli egipskiej, wspierał go w drodze przez pustynię i wprowadził do Ziemi Obiecanej. Jest to tylko jeden z przykładów zbawczych interwencji Boga. Autor Psalmu wzywa do okazywania wdzięczności, do uwielbienia i do oddawania chwały Panu.

Benedykt XVI