Spowiedź u księdza - czy to aby konieczne?

Nie raz można usłyszeć: “po co mam opowiadać obcemu człowiekowi o moich grzechach, przecież Pan Bóg i tak wszystko wie, i tak mi przebacza?” Jest jeszcze gorzej, jeśli dowiaduję się z różnych źródeł, że człowiek który siedzi po drugiej stronie kratek konfesjonału też ma wiele na sumieniu... A jednak jest sens!

Jest to pytanie, które powraca w różnych formach: dlaczego trzeba iść do księdza i powiedzieć mu, jakie mam grzechy, a nie można tego zrobić bezpośrednio wobec Boga, który zna nas i rozumie lepiej niż jakikolwiek rozmówca-człowiek? Dlaczego mam mówić o moich sprawach, zwłaszcza o tych, których się wstydzę nawet przed sobą samym, z kimś, kto tak jak ja jest grzesznikiem i kto być może w całkiem inny sposób niż ja ocenia to, co przeżyłem, albo w ogóle tego nie rozumie? Czy on wie, czym dla mnie jest grzech? Ktoś może dodać: a czy grzech istnieje naprawdę, czy może jest tylko wymysłem księży, stworzonym w tym celu, aby utrzymać nas w ryzach?

Na to ostatnie pytanie można odpowiedzieć od razu i bez obawy rozminięcia się z prawdą: grzech istnieje i nie tylko jest złem, ale także czyni zło. Wystarczy spojrzeć na codzienne wydarzenia na świecie, w którym tak wiele przemocy, wojen, niesprawiedliwości, ucisku, egoizmu, zazdrości i aktów zemsty (przykładów takiego ,dziennika wojennego" dostarcza nam każdego dnia prasa, radio, telewizja i Internet). Ten, kto wierzy w miłość Bożą, postrzega jako grzech również taką miłość, która zwraca się ku samej sobie (w średniowieczu nazywano ją amor curvus), niewdzięczność tego, kto odpowiada na miłość obojętnością lub odrzuca ją.

Takie odrzucenie ma konsekwencje nie tylko dla kogoś, kto go doświadcza bezpośrednio, ale także dla całej wspólnoty, ponieważ w ten sposób tworzy się odpowiedni klimat do rozwoju egoizmu i przemocy, którymi łatwo „zarazić" innych ludzi i w tak zaczynają umacniać się prawdziwe „struktury grzechu" (pomyślmy tylko o niesprawiedliwości społecznej, o tym, co dzieli kraje bogate i biedne, o wielkim zgorszeniu, jakim jest panujący na świecie głód...).

Właśnie dlatego należy z naciskiem podkreślić, że wielkim złem jest zarówno tragedia grzechu, jak i utrata poczucia grzechu - które jest zgoła czymś innymi niż choroba duszy, którą nazywamy „poczuciem winy" - osłabia bowiem serce wobec działania zła i pokus szatana, wroga, który usiłuje oddzielić nas od Boga.

Mimo wszystko nie chcę stwierdzić, że świat jest zły, a czynienie dobra jest bezużyteczne. Przeciwnie, jestem przekonany, że dobro istnieje i że jest o wiele większe niż zło, że życie jest piękne i że naprawdę warto żyć uczciwie, dla miłości i z miłością.

Prawdziwym powodem, który każe mi myśleć w ten sposób, jest miłosierdzie Boże, którego doświadczam w sobie samym i które widzę, jak tli się w sercach wielu ubogich ludzi: jest to doświadczenie, które przeżyłem wiele razy, zarówno sprawując sakrament przebaczenia jako szafarz Kościoła, jak i oczyszczenie to otrzymując.

Od lat spowiadam się regularnie, robię to kilka razy w miesiącu i robię to z radością. Owa radość pochodzi z poczucia, że jestem na nowo kochany przez Boga za każdym razem, kiedy Jego przebaczenie dociera do mnie za pośrednictwem kapłana, który mi go udziela w Jego imieniu. Jest to radość, którą bardzo często widziałem na twarzy osób, które przychodziły się wyspowiadać: nie jest to banalne poczucie lekkości kogoś, kto zrzucił ze swych ramion ciężar (spowiedź nie daje poczucia psychicznej ulgi, nie jest też pocieszającym spotkaniem, albo przynajmniej wyłącznie do tego się nie ogranicza), ale jest to pokój płynący z tego, że czujemy się dobrze „w naszym wnętrzu”, że czujemy się dotknięci w sercu przez miłość, która uzdrawia, pochodzi z góry i która nas odmienia.

Prosić z przekonaniem, przyjmować z wdzięcznością oraz hojnie dawać przebaczenie to źródło nieocenionego pokoju - i dlatego słusznie robi ten, kto się spowiada.

Zapytasz mnie zatem: dlaczego trzeba wyznać księdzu własne grzechy, a nie można tego zrobić bezpośrednio wobec Boga? Jestem pewny, że to do Boga zwracamy się za każdym razem kiedy wyznajemy własne grzechy. To, że trzeba jednak uczynić to również wobec kapłana, daje nam do zrozumienia sam Bóg: postanawiając posłać swojego Syna w ludzkim ciele, pokazuje, że chce się z nami spotkać w bezpośrednim doświadczeniu, że chce mówić z nami przez znaki i językiem właściwym dla człowieka.

Tak jak On wyszedł od Ojca i przyszedł, aby nas “dotknąć” w ludzkim ciele, tak samo my jesteśmy wezwani do tego, aby wyjść z miłości do Niego „wyjść z siebie" i z pokorą i wiarą pójść do tego, który może słowem i gestem udzielić nam przebaczenia w Jego imię. Tylko odpuszczenie grzechów, którego udziela kapłan w sakramencie, może dać wewnętrzną pewność, że prawdziwie ci przebaczono i że zostałeś przyjęty przez Ojca, który jest w niebie - dzieje się tak dlatego, ponieważ Chrystus udzielił szafarzom Kościoła władzy wiązania i rozwiązywania, usuwania poza wspólnotę przymierza i włączania do niej (por. Mt 18, 17). To On, powstały z martwych, powiedział do Apostołów: „Przyjmijcie Ducha Świętego! Tym, którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone; którym zatrzymacie, są zatrzymane” (J 20, 22).

Dlatego spowiedź u kapłana jest czymś zupełnie innym niż spowiadanie się w cichości serca, które narażone jest na wiele niepewności i dwuznaczności, jakich nie brakuje w życiu i w historii. Sam nigdy nie będziesz pewien czy dotknęła cię łaska Boża, czy to twoje emocje; czy wybaczyłeś sobie ty sam, czy to Bóg ci wybaczył. Rozgrzeszony przez tego, którego Pan wybrał i posłał jako szafarza przebaczenia, doświadczysz wolności, jakiej tylko sam Bóg udziela, i zrozumiesz, dlaczego spowiedź jest źródłem pokoju.