Gdy pobożność wyłącza rozum. Wit Chlondowski OFM o dziwnych i niezdrowych rodzajach duchowości

- Wszystkie patologie duchowości dają prosty przepis na życie: rób to i to, a będzie działało. Często wśród objawień prywatnych znajdują się takie skróty myślowe: odmawiaj różaniec i Matka Boża wszystko zrobi, ty już nic nie musisz robić. Nie musisz działać, nawracać się, wzrastać w łasce, ewangelizować. Nie, ty tylko módl się na różańcu. Sama modlitwa na różańcu jest dobra, ale sprowadzenie duchowości tylko do różańca sprawi, że ta duchowość będzie niezdrowa i dziwna - mówi o. Wit Chlondowski OFM. 

W kolejnym odcinku podkastu "Kościół od-nowa", realizowanego przez dominikanów we współpracy z KEP, gościem był o. Wit Chlondowski OFM - dogmatyk, duszpasterz Szkoły Nowej Ewangelizacji. W rozmowie dzielił się swoimi spostrzeżeniami na temat niezdrowej duchowości i jej przyczyn. 

- Zdrowa duchowość zapewnia integralność wszystkich wymiarów. Nasza wiara jest rozumna, relacyjna, biblijna, przeżywana w wszystkich wymiarach ludzkiego życia. Bazuje na naturze, ale ją przekracza. Gdy absolutyzujemy jeden wymiar, z wiarą dzieje się coś niedobrego. Gdy brakuje harmonii, wiedz, że coś się dzieje! - żartuje franciszkanin. 

Gdy pobożność wyłącza rozum

- Gdy przez pobożność wyłączymy udział rozumu, mamy tylko wierzyć. Modlę się i to wystarczy - mówią ludzie. Ale to nie jest Ewangelia! - mówi o. Chlondowski. Zapytany, dlaczego mamy dziś tak dużo niezdrowej duchowości, odpowiada, że by znaleźć odpowiedź, wystarczy wejść na YouTube. Widać tam, że materiały i narzędzia, które są wartościowe, cieszą się o wiele mniejszą popularnością niż kanały, które propagują niezdrową duchowość.

- Najlepsi kaznodzieje, jak bp Ryś czy o. Adam Szustak OP osiągają duże zasięgi, ale (...) wystarczy zacząć kręcić filmiki, że nie podoba mi się papież Franciszek, i zasięgi będą o wiele większe. Dlaczego tak jest?  - mówi o. Chlondowski. - Mamy mnóstwo wierzących katolików, którzy wyrośli w niezdrowej duchowości, mają duchowość lękową.

Objawienia z Trevignano Romano i duchowość lękowa

Jak dodaje franciszkanin, pokazał to dobrze czas pandemii: bardzo popularne stały się wtedy prywatne objawienia związane w fałszywymi zapowiedziami końca świata, jak na przykład objawienia z Trevignano Romano.

- To ciekawe, bo ta pani, która nazywa się "widzącą", została skazana za oszustwa we Włoszech. Setki tysiące osób ją oglądało, była nawet w Polsce, zaproszona przez księży i jednego z biskupów. Niestety to jest to: budowanie na lęku. Osobowość lękowa będzie szukała materiałów zbudowanych na lęku, bo są bliskie jej stanowi emocjonalnemu - tłumaczy franciszkanin. 

Nowenna "nie do odparcia"? To magiczne myślenie

W podkaście zakonnik odnosi się też do tzw. magicznego myślenia, które bardzo często dominuje w duchowości Polaków. 

- Magiczne myślenie to jest pogańskie myślenie: za pomocą jakichś rytuałów, czyli jasnych i konkretnych dla mnie rzeczy nawet takich, jak różaniec czy praktyki pobożnościowe sprawiam, że coś się dzieje. Wpływam na rzeczywistość, sprawiam, że nawet Bóg musi być posłuszny. Jeśli pomodlę się do Judy Tadeusza tyle i tyle razy, zostawię tyle karteczek, on musi wysłuchać, to jest nowenna nie do odparcia - mówi o. Chlondowski.

Jak dodaje, to bardzo typowe magiczne myślenie widać też u części kaznodziejów.

- Głoszą bardzo zawężoną Ewangelię, kiedy mówią o tym, że mamy się modlić na różańcu - a świat się zmieni. Krucjaty różańcowe to jest piękna rzecz i ta modlitwa zmienia nas - ale nigdy nie możemy jej zostawić samej: tu jest cały kontekst mojej przemiany, dojrzewania w wierze. Jeśli dajemy takie proste wskazówki, streścimy, spłaszczymy ewangelię d wymiaru prostych wskazówek, to nigdy nie będzie działało, tylko doprowadzi ludzi do magicznego myślenia i będą chcieli na Bogu coś wymóc - mówi franciszkanin. 

Posłuchaj całego podkastu:

dominikanie.pl / YouTube.com / mł