Kim jest dzisiejszy wolontariusz?

Wolontariusz to zazwyczaj osoba młoda, dobrze wykształcona i dobrze sytuowana, mieszkająca w dużym mieście, deklarująca praktyki religijne - wynika z badań przeprowadzonych w maju br. przez CBOS we współpracy z Instytutem Spraw Publicznych i Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Obecnie trwa Europejski Rok Wolontariatu. Wg danych Caritas, w wolontariat tej kościelnej organizacji charytatywnej zaangażowanych jest ok. 102 tys. osób.

Wynik badań pokazuje, że w ciągu ostatniego roku 81 proc. respondentów podejmowało nieodpłatną pracę na rzecz innych. Najczęściej była to działalność na rzecz członków rodziny (69 proc.), znajomych i przyjaciół (67 proc.), sąsiadów (49 proc.), w mniejszym stopniu nieznajomych czy społeczności (odpowiednio 36 proc. i 20 proc.) Polacy najczęściej działają na rzecz szkolnictwa, oświaty, angażując się w komitetach rodzicielskich, udzielają się w organizacjach religijnych, charytatywnych, sportowych.

Ponieważ jednak wolontariat z definicji oznacza nieodpłatną, dobrowolną pracę na rzecz innych z wyłączeniem rodziny, przyjaciół i sąsiadów, odsetek Polaków, którzy w ubiegłym roku byli wolontariuszami na rzecz konkretnych osób wynosi 48 proc., zaś na rzecz środowiska społecznego lub naturalnego - 28 proc.

Zaskakujące są wyniki badań o popularności wolontariatu. Zaledwie 20 proc. respondentów deklaruje, że wolontariat jest popularny, zaś aż 60 proc. twierdzi, że w ich kręgach wolontariat nie cieszy się dużym uznaniem.

Polacy chętniej angażują się w jednorazowe akcje, trudniej jest "utrzymać" wolontariusza przy długofalowych projektach.

Wielu respondentów nie utożsamia swojej nieodpłatnej pracy na rzecz innych z wolontariatem. Wśród tych, którzy w ciągu ostatniego roku pracowali nieodpłatnie na rzecz społeczności, środowiska naturalnego lub miejscowości, w której mieszka, 68 proc. utrzymuje, że nie pracowało jako wolontariusze. Podobnie w przypadku pracy w ramach organizacji pozarządowej, instytucji publicznej czy kościoła - 62 proc. respondentów nie utożsamia tej aktywności z wolontariatem. Z kolei inni badani mylą z wolontariatem swoją pracę na rzecz rodziny i przyjaciół oraz nieodpłatne staże i praktyki.

Zaledwie co piąty dorosły Polak słyszał o Europejskim Roku Wolontariatu, który obchodzimy w 2011 r.

Caritas - największa kościelna organizacja charytatywna - znacznie poszerzyła i zinstytucjonalizowała wolontariat. Prawdziwą rewolucją w tej dziedzinie są Szkolne Koła Caritas (SKC), skupiające uczniów, którzy pomagają swoim rówieśnikom. Pierwsze SKC powstały w diecezji rzeszowskiej w 1995 r., dziś są w każdej diecezji w kraju. Zrzeszają niemal ok. 48,8 tys. dzieci i młodzieży, a 145 maluchów udziela się w Przedszkolnych Kołach Caritas.

Członkowie SKC organizują zbiórki odzieży, żywności oraz środków finansowych. Odwiedzają chorych i samotnych w domach, szpitalach i hospicjach.

Z kolei w niemal 4,7 tys. Parafialnych Zespołach Caritas dorośli wolontariusze organizują pomoc dla najuboższych i wymagających opieki z terenu parafii. Liczbę wszystkich wolontariuszy - dzieci i dorosłych - Caritas szacuje na ok. 102 tys. osób.