Zakonnik: W seminariach temat homoseksualności często bywa przemilczany. Zamiast uczyć się dojrzałości, kleryk uczy się wyparcia

W seminariach temat homoseksualności często bywa przemilczany. Zamiast uczyć się dojrzałości, kleryk uczy się wyparcia. To jednak nie rozwiązuje problemu – przeciwnie, tworzy „bombę z opóźnionym zapłonem”. Po kilku latach kapłaństwa, gdy presja rośnie, prawda przebija się z siłą, której nie da się zatrzymać. Wtedy bez wsparcia łatwo o kryzys, odejście w atmosferze skandalu. Media chętnie wykorzystują takie historie, budując narrację o „zakłamaniu” czy „homofobii” - pisze ks. Mariusz Marszałek SAC. 

Na swoim facebookowym profilu ks. Marszałek SAC publikuje serię wpisów o zdrowiu psychicznym księży pod tytułem "Człowiek w sutannie". Jak sam pisze: bez lukru, bez udawania. Za zgodą autora publikujemy teksty na naszym portalu. 

„Człowiek w sutannie” to seria postów o zdrowiu psychicznym księży. Bo przecież emocjonalne huśtawki, załamania i choroby psychiczne zdarzają się wszystkim. Sutanna przed nimi nie chroni. Ta seria powstaje z pragnienia, by mówić o ludzkim obliczu księży otwarcie i z szacunkiem. Bo ksiądz, który cierpi, nie przestaje być pasterzem. Jest częścią Kościoła – jak każdy inny – i również on potrzebuje wsparcia, a czasem… uzdrowienia.

️Homoseksualność: ksiądz w cieniu trudnego tematu

„On jest taki… ciepły” – czasem tak mówi się o księdzu, który dba o swój wygląd, ma wyczucie stylu, umie słuchać i rozmawiać z delikatnością. W świecie stereotypów łatwo przykleić łatkę. Tymczasem za nią może kryć się zupełnie inna historia – ludzka, wymagająca ciszy i szacunku. Bo homoseksualność w sutannie to temat, który istnieje, ale o którym rzadko mówi się otwarcie.

Psychologia określa homoseksualność jako trwałą orientację seksualną, czyli pociąg emocjonalny i/lub erotyczny do osób tej samej płci. Od 1990 roku nie jest ona uznawana za zaburzenie (WHO). Jej źródła są złożone i niejednoznaczne – badania mówią o współdziałaniu czynników biologicznych, psychologicznych i środowiskowych. Orientacja nie jest więc wyborem, ale tym bardziej wymaga odpowiedzialnego przeżywania.

Marc Oraison – francuski ksiądz i lekarz – pisał, że orientacja seksualna nie definiuje całego człowieka. To tylko jeden z wymiarów, który powinien zostać zintegrowany z powołaniem, relacjami i twórczością. Zwracał uwagę, że osoby homoseksualne często odznaczają się dużą wrażliwością emocjonalną i empatią. W kapłaństwie – jeśli przeżywane jest ono dojrzale – może to stać się wielkim bogactwem w służbie ludziom.

Czy osoby homoseksualne mogą być dopuszczane do święceń?

Katechizm Kościoła Katolickiego podkreśla godność osób homoseksualnych i wezwanie do szacunku wobec nich (KKK 2358). W 2005 r. Stolica Apostolska wydała dokument „Instrukcja dotycząca kryteriów rozeznawania powołań w odniesieniu do osób z tendencjami homoseksualnymi”.

Zawiera on kilka kluczowych zasad:
- osoby z głęboko zakorzenionymi tendencjami homoseksualnymi nie powinny być dopuszczane do święceń,
- kandydat powinien przejść okres co najmniej trzech lat stabilności przed diakonatem, jeśli wcześniej miał takie doświadczenia,
- rozeznanie nie dotyczy samej orientacji, ale zdolności do duchowego ojcostwa i przeżywania celibatu jako dojrzałej, trwałej drogi, a nie ucieczki od siebie czy od relacji.

Eksperci pracujący nad dokumentem wskazywali, że kluczowym kryterium jest integracja psychoseksualna – czyli pytanie, czy kandydat potrafi przeżywać swoją seksualność w sposób dojrzały, a nie zepchnięty w podświadomość.

W seminariach temat homoseksualności często bywa przemilczany

W seminariach temat homoseksualności często bywa przemilczany. Zamiast uczyć się dojrzałości, kleryk uczy się wyparcia. To jednak nie rozwiązuje problemu – przeciwnie, tworzy „bombę z opóźnionym zapłonem”. Po kilku latach kapłaństwa, gdy presja rośnie, prawda przebija się z siłą, której nie da się zatrzymać. Wtedy bez wsparcia łatwo o kryzys, odejście w atmosferze skandalu. Media chętnie wykorzystują takie historie, budując narrację o „zakłamaniu” czy „homofobii”. Tymczasem źródłem kryzysu nie jest sama orientacja, ale brak otwartości i formacji.

Formacja seminaryjna powinna być drogą do dojrzałego przeżywania seksualności. Zdrowa formacja seminaryjna powinna obejmować stworzenie bezpiecznej przestrzeni do rozmowy, uczenie integracji seksualności z powołaniem, towarzyszenie i rozeznawanie, a nie milczenie, jasne ukazywanie celibatu jako wyboru wolności i daru z siebie, a nie jako ucieczki.

Jak ksiądz może przeżywać swoją homoseksualność?

- oddramatyzować – orientacja to nie cała prawda o człowieku,
- zintegrować – praca nad dojrzałością seksualną i afektywną,
- przeżywać celibat świadomie – jako drogę wolności, a nie ciężar,
- szukać wsparcia – kierownictwo duchowe, psychoterapia, wspólnoty takie jak Courage.

Wspólnota Courage International działa także w Polsce. To wspólnota, w której osoby homoseksualne – świeckie i duchowne – uczą się przeżywać swoją wiarę i powołanie w czystości, przyjaźni i bliskości z Bogiem. To bezpieczna przestrzeń, gdzie można odkryć, że orientacja nie definiuje całego życia ani powołania.

Odróżnić orientację od problemu podwójnego życia i skandali

Jeśli jesteś księdzem:
– Czy masz odwagę mówić o swoich trudnościach zamiast ukrywać je w samotności?
– Czy przeżywasz celibat jako wybór wolności, czy jako ucieczkę od siebie?
– Czy potrafisz zobaczyć w swojej wrażliwości dar, a nie tylko ciężar?

Jeśli jesteś świeckim:
– Czy widzisz w księdzu całego człowieka, czy redukujesz go do jednej cechy?
– Czy potrafisz wspierać kapłana w dojrzewaniu, zamiast wzmacniać jego lęk i wstyd?
– Czy umiesz odróżnić orientację od problemu podwójnego życia i skandali?

Homoseksualność nie przekreśla powołania. Wymaga prawdy, odwagi i dojrzałej integracji. A prawda – nawet trudna – zawsze prowadzi ku wolności.

---

Tekst pierwotnie opublikowany na facebookowym profilu ks. Mariusza Marszałka SAC, za zgodą autora przedrukowany w DEON.pl. Tytuł i śródtytuły pochodzą od redakcji.

Przeczytaj poprzednie odcinki cyklu: 

1. Załamania zdarzają się wszystkim, sutanna przed nimi nie chroni. Ksiądz może być zmęczony, sfrustrowany, cichy

2. Ksiądz może godzinami adorować Najświętszy Sakrament i rozpadać się od środka. O samotności duchownych

3. Wypalenie nie pyta o zawód, płeć czy strój. Wśród księży zdarza się coraz częściej

4. Księża z ADHD. Są kreatywni i spontaniczni, a ludzie ich kochają, ale cena, jaką płacą, jest ogromna

5. Księża nurkują, hodują pszczoły, wspinają się w górach. Czy to znaczy, że mają za dużo wolnego?

6. Depresja księży. Smutek, przygnębienie i rozpacz mogą stać się codziennością także wtedy, gdy nosi się sutannę

7. Ksiądz i alkohol. Gdy kieliszek wypity w samotności zaczyna niszczyć powołanie

8. Ksiądz i seksoholizm. Nie "moralny upadek", ale choroba wymagająca leczenia