Dużo słodzisz? To może obniżać twoją motywację

Sacharoza, czyli biały cukier, i słodziki, jak sacharyna i sukraloza, zakłócają działanie naszego systemu motywacji. To wniosek z badania przeprowadzonego wspólnie przez naukowców z Francji, USA i Polski.

Długotrwałe spożywanie substancji słodzących może trwale zakłócać działanie tzw. układu nagrody, podsystemu mózgu odpowiadającego za motywację. Do takiego wniosku doprowadziło naukowców badanie na myszach.

Co się dzieje z mózgiem, gdy ma ciągły dostęp do słodyczy?

"Układ nagrody to podsystem mózgu odpowiadający za motywację – dla przykładu, bez niego zapewne odbijalibyśmy się w nieskończoność po zamkniętym pokoju niczym zombie, nie będąc w stanie ani zniechęcić się naszą sytuacją, ani zainteresować się klamką u drzwi. Jednym z bodźców silnie oddziałujących na ten układ jest słodki smak, co związane jest z tym, że dla większości ssaków znalezienie czegoś słodkiego to sygnał, że znalazły się u nadzwyczaj obfitego źródła energii, które warto w pierwszej kolejności wyeksploatować" - opisuje współautor publikacji dr Miron Kursa z ICM, cytowany w prasowym komunikacie.

Prokrastynacja niszczy życie zawodowe... i duchowe. Jak sobie z nią radzić?

Psychologia na co dzień

W eksperymencie naukowcy chcieli sprawdzić, co się dzieje, gdy układ nagrody jest nieustannie aktywowany przez ciągły dostęp do słodyczy. Jak informuje ICM UW, do badania wykorzystano myszy, które przez dłuższy czas miały dostęp do wody słodzonej sacharozą (cukrem spożywczym) lub słodzikami (sacharyną i sukralozą), co symuluje schemat konsumpcji tych substancji przez ludzi.

DEON.PL POLECA

Zachowania zwierząt były następnie badane m.in. w tzw. mysim kasynie wzorowanym na stosowanym w psychologii Iowa Gambling Task. Mysz ma w nim do wyboru cztery ramiona o różnym stopniu ryzyka. W bardziej ryzykownych może znaleźć więcej chrupek, ale jest też większa szansa że część z nich będzie nieprzyjemnie gorzka; w "bezpiecznych" ramionach chrupek jest mniej, za to szansa, że są one niejadalne, jest dużo mniejsza.

Słodziki gorsze niż cukier

Badanie wykazało, że słodziki powodują usztywnienie decyzji podejmowanych przez zwierzęta, które bardzo szybko i stabilnie wybierają konkretne ramiona, słabo zważając na opłacalność swojego wyboru - tłumaczą naukowcy ICM. Jak podają, zaobserwowali u myszy zachowania takie jak usztywnienie zachowania czy rezygnacja z eksploracji. "Co ciekawe, słodziki podnosiły sztywność wyboru i szybkość jego podejmowania znacznie mocniej niż cukier spożywczy" - komentuje dr Kursa.

Codzienny stres a poważne choroby. Dieta dr Ewy Dąbrowskiej może im zapobiec

Zdrowie

Obserwacje behawioralne znalazły też potwierdzenie w analizach neurobiochemii mózgu, które wykazały zmiany w strukturach związanych z układem nagrody, przy braku istotnych zmian w ogólnym metabolizmie zwierząt.

^{DEON.PL POLECA}
Musimy się doskonalić w krótkich treściwych wypowiedziach, najlepiej takich, które przełamują konwencje, burzą stereotypy - ks. Jan Kaczkowski

Analizy molekularne pokazały też różnice w mechanizmie działania sacharozy i słodzików. Wszystkie badane substancje zaburzały obrót dopaminy (neuroprzekaźnika, zwanego hormonem szczęścia) w korze przedczołowej. Sacharoza wydaje się powodować ten stan poprzez przesterowanie ciała migdałowatego, znane jako ośrodek przetwarzania emocji, podczas gdy sacharyna oddziałuje przez przednią część wyspy, strukturę odpowiedzialną m. in. za unikanie negatywnych skutków podejmowanych wyborów.

"Nie ma słodyczy bez konsekwencji"

"Naturalnie istnieje potrzeba dalszych badań, ale nasze wyniki pokazują, że nie ma słodyczy bez konsekwencji, nawet jeśli nie są one widoczne na pierwszy rzut oka” – podsumowuje dr Miron Kursa z ICM.

Badania zostały przeprowadzone przez badaczy z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN oraz Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW (ICM UW). Artykuł z wnioskami ukazał się w czasopiśmie “Cerebral Cortex”.

PAP / mł