Papież ekumenizmu i czasów rewolucji obyczajowej – św. Paweł VI

Paweł VI był papieżem Soboru Watykańskiego II. Jako pierwszy papież po 160 latach udał się w podróż poza granice Włoch. Pracował w dyplomacji watykańskiej i wtedy przez kilka miesięcy przebywał w Polsce. Uporządkował polską strukturę kościelną po zmianach granic w wyniku II wojny światowej. 26 września wspominamy w liturgii Kościoła papieża św. Pawła VI.

Giovanni Battista Montini urodził się 26 września 1897 roku w Concesio niedaleko Brescii, we Włoszech. Maturę zdał w 1916 roku i wstąpił do seminarium w Brescii. W 1920 przyjął święcenia kapłańskie.

Kard. Kevin Farrell: w "Humanae vitae" Paweł VI pokazał, jak głosić Ewangelię

Kościół

Przez kilka lat pracował jako duszpasterz w Rzymie i kontynuował naukę. Studiował filozofię, prawo kanoniczne, literaturę i dyplomację. Oprócz włoskiego i łaciny, doskonale znał grekę. Opanował też francuski, hiszpański, niemiecki i angielski.

Od maja do listopada 1923 roku był sekretarzem nuncjusza apostolskiego w Polsce. Po powrocie do Watykanu, przez prawie 30 lat pełnił różne funkcje w Sekretariacie Stanu Stolicy Apostolskiej. Był też bliskim współpracownikiem papieża Piusa XII.

1 listopada 1954 roku został mianowany arcybiskupem Mediolanu. W działalności duszpasterskiej przywiązywał wielką wagę do kwestii ‘sprawiedliwości społecznej’. Był uważany za ‘arcybiskupa robotników’. Jan XXIII wyniósł go do godności kardynalskiej w 1958 roku. Ściśle współpracował z papieżem w pracach przygotowawczych Soboru Watykańskiego II.

Siedem słów. Modlitwa papieża Franciszka do Serca Jezusa

Papieżem został 21 czerwca 1963 roku i przyjął imię Paweł VI. Podjął prace nad reformą Kościoła. W prace Soboru w znacznie większym stopniu włączył osoby świeckie. 8 grudnia 1965 roku zakończył Sobór Watykański II i opublikował jego dokumenty. Powołał do istnienia Światowy Synod Biskupów, zbierający się w Watykanie dla omawiania najważniejszych spraw Kościoła. Za jego pontyfikatu odbyło się 5 sesji tego Synodu.

Św. Paweł VI - Fotografia Felici, Public domain, via Wikimedia CommonsW 1966 roku Kongregacja Doktryny Wiary zniosła po 400 latach indeks ksiąg zakazanych. Paweł VI zreorganizował Kurię Rzymską, zreformował Kolegium kardynalskie, umiędzynarodowił je i zwiększył ilość kardynałów. Wprowadził ograniczenie wieku do 80 lat dla kardynałów, którzy mieli prawo wyboru papieża na konklawe. Wprowadził wiek przejścia na emeryturę dla biskupów – 75 lat.

Bardzo szerokim echem odbiła się encyklika Pawła VI Humanae vitae, dotycząca moralności chrześcijańskiej, a zwłaszcza etyki seksualnej. Papież sprzeciwiał się też zniesieniu celibatu i wprowadzeniu kapłaństwa kobiet.

Paweł VI przykładał wielką wagę do ekumenizmu. Szczególnym osiągnieciem były spotkania z patriarchą Konstantynopola Atenagorasem i cofnięcie ekskomunik, jakie rzucili na siebie w 1054 roku ówcześni papież i patriarcha, powodując podział Kościoła na Wschód i Zachód. Paweł VI spotykał się także z anglikańskim arcybiskupem Canterbury i prymasem Anglii, podejmując wysiłki na rzecz zjednoczenia Kościołów.

Modlitwa do św. Józefa dla narzeczonych

Paweł VI przełamał także trwający ponad 160 lat impas w podróżach papieskich poza granice Włoch. Z pierwszą pielgrzymką udał się do Ziemi Świętej. Potem był także w Nowym Jorku, Turcji, Kolumbii i Ugandzie. Odwiedził też kraje Dalekiego Wschodu.

W 1966 roku Polacy oczekiwali na niego w Częstochowie na obchodach 1000-lecia Chrztu Polski, ale władze komunistyczne nie zgodziły się na jego przyjazd.

Paweł VI czynił wszystko, by Kościół był świetlanym znakiem nadziei

Serwis Papieski

Po podpisaniu układu pokojowego między Polską a RFN, Paweł VI uporządkował strukturę Kościoła Katolickiego na naszych ziemiach zachodnich i północnych. Nawiązał także kontakty z ZSRR. Paweł VI kreował w czasie swojego pontyfikatu 144 kardynałów, m.in. Karola Wojtyłę, późniejszego papieża Jana Pawła II i Josepha Ratzingera, późniejszego papieża Benedykta XVI.

W lipcu 1978 roku udał się do letniej rezydencji w Castel Gandolfo i tam zmarł 6 sierpnia. Pawła VI kanonizował papież Franciszek w roku 2018, w trakcie synodu nt. młodzieży i powołania.